تاثیر کم آبیاری و نانو کود بر خصوصیات زایشی گیاه ریحان (basilicum L. Ocimum)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه جیرفت

2 کارشناس ارشد سازه های آبی

3 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

4 عضو هیات علمی گروه باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
سابقه و هدف: ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از گیاهان مهم متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) است که به‌عنوان گیاه دارویی، ادویه‌ای و همچنین به‌صورت سبزی تازه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
امروزه با افزایش جمعیت، کم شدن منابع آبی و همچنین افزایش قیمت زمین‌های کشاورزی، کشاورزی به روش مکانیزه از اهمیت خاصی برخوردار شده و در این میان با ورود نانوتکنولوژی به عرصه تولید کودها، از یک‌سو به دلیل پایین آمدن pH محصولات و نیز ریز شدن ذرات کودی تا حد یون قدرت جذب آن‌ها توسط گیاه به نحو چشمگیری افزایش‌یافته و از سوی دیگر با توجه به نیاز کمتر به کودها توجیه اقتصادی و هزینه تولید در واحد سطح برای کشاورزان بسیار مناسب شده است.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر جهت بررسی اثر متقابل کم آبیاری، بافت خاک و استفاده از نانو کود بر اجزای عملکرد گیاه ریحان دارویی بود که در دو بافت سبک (W1) و متوسط (W2) روی گیاه ریحان آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 18 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای کم آبیاری شامل سه سطح آبیاری (ETc %100I1=)، (ETc %75I2=) و (ETc %50I3=) و تیمار کود شامل 3 سطح نانو کود با غلظت کامل (F1)، 70 درصد غلظت نانو کود (F2) و عدم استفاده از نانو کود (F3) بر روی بوته‌ها اعمال گردید.
یافته‌ها: نتایج آنالیز واریانس حاکی از آن بود که آبیاری اثر معنی‌داری روی موسیلاژ، شاخص تورم، درصد اسانس، وزن بذر در بوته، تعداد بذر در بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد و ارتفاع گل‌آذین، تعداد گره در بوته و عملکرد دانه دارد. بررسی اثر متقابل بافت خاک، نانو کود و آبیاری روی پارامترهای اشاره‌شده در سطح 01/0 معنی‌دار شده به‌طوری‌که بیشترین مقدار موسیلاژ (40/0 گرم) در تیمار F2I2W1، شاخص تورم (67/67 میلی‌لیتر) در تیمار F1I1W2، درصد اسانس (833/0) در تیمار F1I3W1، تعداد گره در بوته (125)، ارتفاع گل‌آذین (66/10 سانتی‌متر)، تعداد بذر در بوته (2712)، وزن بذر در بوته (36/3 گرم) در تیمار F1I1W2 و کمترین آن نیز در تیمار W2I3F3 به-دست آمد. همچنین بیشترین مقدار عملکرد دانه (26/61 گرم بر مترمربع) در تیمار با بافت خاک لومی-شنی، آبیاری کامل و نانو کود با غلظت 100 درصد (W1I1F1) حاصل شد که نشان‌دهنده تأثیر نانو کود بر بهبود عملکرد ریحان است.
نتیجه‌گیری: نتایج تحقیقات حاکی از آن بود که تیمار آبیاری اثر معنی‌داری روی خصوصیات رشد گیاه ریحان داشته است و با افزایش تنش بر گیاه ریحان به علت کمبود رطوبت لازم برای رشد مطلوب گیاه منجر به کاهش صفات موردبررسی و حصول نامطلوب شاخص‌های رشد شده است. درحالی‌که با افزایش تنش آبی درصد اسانس گیاه ریحان افزایش‌یافته است، به‌طوری‌که بیشترین درصد اسانس در تیمارF1I3W1 و F1I3W2 به‌دست آمد و نشان می‌دهد که نانو کود تأثیر مثبتی بر درصد اسانس گیاه ریحان داشته است. نتایج نشان می‌دهد که آبیاری، بافت خاک و نانو کود اثر معنی‌داری روی موسیلاژ و شاخص تورم دارد به‌طوری‌که در سطح احتمال 99 درصد معنی‌دار شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Deficit Irrigation and Nano Fertilizer on Reproductive Characteristics of Basil (Ocimum basilicum L.)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Naderianfar 1
  • Hossein Karimi 2
  • Hossien Ansari 3
  • Majid Azizi 4
1 Assistant Professor, Water Engineering Department, University of Jiroft, Kerman - Iran
2 Graduate M.sc Hydraulic Structures, Water Engineering Department, Tarbiat Modarres University
3 Professor, Water Engineering Department, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad - Iran
4 Professor, Horticultural Science Department,, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Abstract
Background and Objective: Basil (Ocimum basilicum L.) is one of the most important plants belonging to the genus Lamiaceae, which are used as herbs, spices and as well as fresh vegetables. Today with increasing population, lowering of water resources, as well as rising prices for agricultural land, mechanized agriculture is of particular importance, at this time, with the introduction of nanotechnology into the production of fertilizers, on the one hand, the ability to absorb them by plant is dramatically increased, because of lowering the pH of products as well as degradation of fertilizer particles as much as an iodine particles, and on the other hand, economic justification and production cost per unit area has been very suitable for farmers due to lower fertilizer requirements.
Materials and Methods: The present study was investigate the interaction of deficit irrigation, soil texture, and nano fertilization on yield components of Keshkeni luvelou basil varieties.Therefore, in order to compare the interaction of deficit irrigation, nano fertilization and the effects of soil texture in the amount of irrigation water in light soil texture (W1) and medium (W2) on of Keshkeni luvelou basil varieties, done a factorial experiment based on randomized complete block design (RCBD) with 18 treatments and 3 replications. Deficit irrigation treatments consisted of three levels of irrigation (I1=100% ET), (I2=75% ET), (I3=50% ET) and done on the plant, 3level of fertilizer contains nano fertilizer with full concentration (F1), 70% (F2), and No nano fertilizer (F3).
Results: The ANOVA results showed that irrigation has a significant effect on the mucilage, inflation index, essential oil content, seed weight in plant, number of seed in plant, number of branches, number of the inflorescence height, number of nodes in plant and seed yield. The result an interaction of soil, fertilizer and irrigation on the parameters showed that the significant at 0.01 level, so that the maximum amount of mucilage (0.40 mg) in the treatment F2I2W1, inflation index (67.67 mL) treated F1I1W2, Essential oil content (0.833) in the treatment F1I3W1, number of nodes in plant (125), the inflorescence height (10.66 cm), number of seeds per plant (2712), seed weight in plant (3.36g) in the treatment F1I1W2 and was lowest in the treatment W2I3F3. Also the maximum seed yield (61.26 gr/m2) was obtained at in the treatment sandy loam soils, full irrigation and nano fertilizer with concentration of %100 (W1I1F1) which is represents of Nano fertilization on yield improvement of basil.
Conclusion: The results showed that irrigation treatment had a significant effect on the growth characteristics of Ocimum basilicum, and with increasing stress on basil plant due to lack of moisture necessary for optimum plant growth has led to a decrease in traits and getting undesirable growth indices. While the percentage of essential oil of Basil plant increases with increasing water stress, so that the highest percentage of essential oil was obtained in F1I3W1 and F1I3W2 treatments, and it illustrates that nano fertilizer has a positive effect on essential oil content of basil plant. The results show that irrigation, soil texture and nano fertilizer have a significant effect on mucilage and inflation index so that at probability level, percentage of meaningful has been 99%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Essential oil
  • Deficit irrigation
  • Seed yield
  • Mucilage
  • Inflation index
1.Alizadeh, A. 2005. Relationship between soil and plant. Fifth Edition. Astan Quds Razavi Pub. 472p. (In Persian)
2.Alkire, B.H., Simon, J.E., Palevitch, D., and Putievsky, E. 1993. Water management for Midwestern peppermint (Mentha piperita L.) growing in highly organic soils. Acta Hort. 344: 544-556.
3.Arabaci, D., and Bayram, E. 2004. The Effect of Nitrogen Fertilization and Different Plant Densities on
some Agronomic and Technologic Characteristic of Ocimum basilicum L. (Basil). J. Agro. 3: 4. 255-62.
4.Dadvand Sarab, M., Naghdi Badi, H., Nasri, M., Makkizadeh, M., and Omidi, H. 2008.Changes in Essential Oil Content and Yield of Basil in Response to Different Levels of Nitrogen and Plant Density. JMP. 3: 27. 60-70. (In Persian)
5.Charles, D.J., and Simon, J.E. 1990. Effects of osmotic stress on the essential oil content and composition of peppermint. Phytochem. 29: 2837-2840.
6.Faker, B.Z. 2000. Effect of drought stress on germination and some aspects of quality and quantity of Satureja hortensis essential oil. M.Sc. Thesis in Plant Science, Tarbiat-moallemUniversity of Tehran, 110p.
7.Farzane, A., Ghani, A., and Azizi, M. 2010. The effect of water stress on morphological characteristic and essential oil content of improved sweet basil (Ocimum basilicum L.). J. Plant Prod. Res. (JOPPR). 17: 1. 103-111. (In Persian)
8.Forouzandeh, M., Fanoudi, M., Arazmjou, E., and Tabiei, H. 2012. Effect of drought stress and types of fertilizers on the quantity and quality of medicinal plant Basil (Ocimum basilicum L). Ind. J. Innov. Dev. 1: 10. 2277-5390.
9.Hassani, A., and Omidbaigi, R. 2006. Effect of Water stress on some morphological and biochemical characteristics of purple basil (Ocimum basilicum). J. Biol. Sci. 6: 4. 763-767.
10.Keshavarz, A., and Sadeghzadeh, K. 2000. Management of water use in agriculture, estimates of future demand, the economic crisis current situation, future prospects and strategies for optimizing water use. Agricultural Research, Education and Extension Oganization (AREEO). 29p. (In Persian)
11.Khalid, A.Kh., Hendawy, S.F., and El-Gezawy, E. 2006. Ocimum basilicum L. Production under Organic Farming. Res. J. Agric. Biol. Sci. 2: 1. 25-32.
12.Letchamo, W., and Gosseline, A. 1996. Transpiration, essential oil glands, epiculticular wax and morphology of Thymus vulgaris are influenced by light intensity and water supply. J. Hort. Sci. 71: 123-134.
13.Lotfi, A., Vahabi Sedehi, A., Ghanbari, A., and Heidari, M. 2008. Evaluation of irrigation deficit and animal fertilizer effects on quantity and quality properties of Plantago ovate Forssk in Sistan region. Research of Iranian Medicinal and Aromatic Plants. 24: 4. 506-518. (In Persian)
14.Mishra, A., Rajani, S., and Dube, R. 2002. Flocculation of textile wastewater by Plantago psyllium mucilage. Macromolecular Material Engineering. 287: 9. 592-596.
15.Nazari, M., Mehrafarin, A., Naghdi Badi, H., and Khalighi-Sigaroodi, F. 2012. Morphological traits of sweet basil (Ocimum basilum L.) as influenced by foliar application of methanol and nano-iron chelate fertilizers. Annals of Biological Research. 3: 12. 5511-5514.
16.Omidbaigi, R. 1997. Approaches to Production and Processing of Medicinal Plants.Vol two. Tarrahane Nashr Publication. Tehran.
17.Peyvandi, M., Parande, H., and Mirza, M. 2011. Comparison of Nano Fe Chelate with Fe Chelate Effect on Growth Parameters and Antioxidant Enzymes Activity of Ocimum Basilicum. NCMBJ. 1: 4. 89-98. (In Persian) 
18.Rahimi, A., Jahansoz, M.R., and Rahimian Mashhadi, H. 2014. Effect of Drought Stress and Plant Density on Quantity and Quality Charactristics of Isabgol (Plantago ovata) and French Psyllium. JCPP. 4: 12. 143-156. (In Persian)
19.Reffat, A.M., and Saleh, M.M. 1997. The combined effect of irrigation intervals and foliar nutrition on sweet basil plants. Bulletin of Faculty of AgricultureUniversity of Cairo, 48: 515-527.
20.Sepaskhah, A.R., Tavakoli, A.R., and Mousavi, S.F. 2006. Principles and application of deficit irrigation. National Committee on Irrigation and Drainage of Iran, 288p. (In Persian)
21.Simon, J.E., Bubenheim, R.D., July, R.J., and Charles, D.J. 1992. Water stress-induced alternations in essential oil content and composition of sweet basil. J. Essent. Oil Res. 4: 71-75.
22.Tahami Zarandi, M.K., Rezvan Moghaddam, P., and Jahan, M. 2010. Comparison the effect of organic and chemical fertilizers on yield and essential oil percentage of Basil (Ocimum basilicum L.). J. Ecol. Agric. 2: 1. 63-74. (In Persian)
23.Siddiqui, B.S., Aslam, H., Ali, S.T., Begum, S., and Khatoon, N. 2007. Two new triterpenoids and a steroidal glycoside from the aerial parts of Ocimum basilicum. Chem. Pharm. Bull. 55: 516-519.
24.Toushieh, V. 2004. Effect of dryland wheat straw on yield and protein content at dryland wheat. Iran. J. Soil Water Sci. 17: 151-162. (In Persian with English Abstract)
25.Vömel, A., and Ceylan A. 1977. The cultivation of some medicinal plants in Aegean region. J. Natur. Sci. 1: 69-73.