ارزیابی شاخص های عملکرد آبیاری جویچهای با پوشش نیم لوله پلی اتیلن سوراخدار در مقایسه با آبیاری جویچه‌ای معمول

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 جهاد کشاورزی

2 استادیار دانشگاه اراک

چکیده

سابقه و هدف: از جمله راههای اجرای آبیاری سطحی، آبیاری جویچه‌ای می‌باشد که مخصوص کشت‌های ردیفی است. در این روش آب بوسیله حرکت در جویچه‌ها، در اختیار گیاه قرار می‌گیرد و گیاه مورد نظر در روی پشته ‌ها کشت می‌شود. میزان راندمان آبیاری در این روش پایین است و در بعضی مناطق به زیر 30 درصد می‌رسد. روشهای زیادی تاکنون جهت افزایش راندمان این نوع آبیاری پیشنهاد شده است که به دلایل مختلف تا کنون به صورت فراگیر اجرا نشده است. بر روی روش آبیاری جویچه‌ای با پوشش نیم لوله سوراخدار که در این پژوهش پیشنهاد شده تا کنون هیچ گونه کار تحقیقی و عملی گزارش نشده است.
موادو روشها: این تحقیق در دو مرحله انجام گرفته است. مرحله اول تحقیق در آزمایشگاه بر روی نیم‌لوله سوراخ‌دار انجام گرفت. مرحله دوم تحقیق در گلخانه صورت گرفت که در آن شاخص‌های عملکرد راندمان آب مورد نیاز، راندمان کاربرد، نسبت نفوذ عمقی، یکنواختی توزیع و نسبت رواناب پایاب در روش پیشنهادی با روش آبیاری جویچه‌ای معمول در یک شیار خاکی ایجاد شده در یک فلوم مورد مقایسه قرار گرفته‌است. در این تحقیق نیم‌لوله انتخابی از جنس پلی‌اتیلن به‌طول 4 متر و قطر 250 میلیمتر بود که در آزمایشگاه سوراخهائی به قطر 5 میلی متر و به‌فواصل 20 سانتیمتر در کف آن ایجاد شد. پس از گذراندن جریان آب از نیم‌لوله سوراخ‌دار با 3 دبی مختلف، 3 شیب مختلف و در3 مدت زمان مختلف، آبهای خروجی از سوراخها اندازه گیری‌شد. در این تحقیق ارتباط میزان دبی عبوری از نیم‌لوله، شیب کف و مدت زمان کارکرد سیستم در مقایسه با حجم آب خروجی از سوراخها بررسی شد. از آنجاییکه درصد شیب کف پارامتری بدون بعد است لذا در تحلیل‌ها و در مقایسه نتایج آزمایشات، به‌جای دبی از نسبت دبی(دبی رواناب تقسیم بر دبی ورودی به سیستم) و به‌جای زمان از نسبت زمان(زمان پیشروی تقسیم برزمان کارکرد سیستم)استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج مرحله اول تحقیق بر روی نیم‌لوله سوراخ‌دار در آزمایشگاه، نشان داد در حالتی‌که نسبت دبی (3020/0)، نسبت زمـان (272/0) و شیـب (6/2 درصد ) باشد بهترین یکنـواختی توزیع نسبت به حالت‌های دیگر وجود دارد. در این حالت عمق نفوذ تقریباً یکنواختی از ابتدا تا انتها به‌دست آمد. در مرحله دوم، لوله سوراخ‌دار در کف شیار خاکی ایجاد شده در فلومی در داخل گلخانه و با شیب 6/2 درصد و نسبت دبی عبوری 302/0 و نسبت زمانی 272/0 مورد آزمایش قرار گرفت و با جویچه‌ای در خاک معمولی در داخل فلوم با شرایط مساوی مقایسه شد. درشاخصهای عملکرد پنج گانه بدست آمده برای هر دو آزمایش مشخص شد که انجام آزمایش با لوله سوراخ-دار هر چند که دارای مقدار رواناب بیشتری نسبت به روش معمول است، اما سایر موارد از جمله یکنواختی توزیع، بسیار مناسب تر از حالت آبیاری معمول می‌باشد.
نتیجه گیری: بهترین حالت بدست آمده از تحلیل نتایج، زمانی است که شیب 62/2 درصد، دبی ورودی 31/3 برابر دبی رواناب و مدت زمان کارکرد سیستم نیز 67/3 برابر زمان پیشروی باشد. این روش در مزارع کوچک که قابلیت اجرای سیستم های تحت فشار وجود ندارد، در دبی‌های کم که به علت حرکت کند آب تلفات نفوذ عمقی زیاد است و مدت زمان آبیاری و هزینه کارگری افزایش می‌یابد، در مزارعی که تعداد قطعات زمینهای کشاورزی زیاد است و به صورت خرده مالکی اداره می‌شوند بسیار قابل استفاده می‌باشد. لذا از منظر اقتصادی و اجتماعی و عدم پیچیدگی، بسیار کاربردی و قابل لمس برای کشاورزان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of performance indicators for furrow irrigation with perforated polyethylene half-pipe compared to conventional furrow irrigation.

نویسندگان [English]

  • Ali Salehi Jiryaee 1
  • Seyed Asdollah Mohseni Movahed 2
  • Javad Mozafary 2
1
2
چکیده [English]

Introduction: One of the ways to carry out surface irrigation is furrow irrigation, which is special for row crops. In this way the water by coming in parallel furrow, placed at the disposal of the plant and the intended plant are grown in ridges. In this method the irrigation efficiency is low and in some areas reach under thirty percent. Many methods have been proposed to increase the efficiency of this type of irrigation that has not been implemented yet due to various reasons. No experimental and practical work has been performed yet on the method of furrow irrigation with perforated half-pipe which is proposed in this research.
Material and methods: This research has been done in two steps. The first step was performed on a perforated half-pipe in the laboratory. The second step was performed in a greenhouse experiment in which performance indicators of water requirement efficiency, application efficiency, deep percolation ratio, distribution uniformity, and tail water ratio in the proposed method were compared with those of ordinary furrow irrigation in a created furrow of soil on a flume. In this study the choice of a half-pipe polyethylene 4 m long, which has a diameter of 250 mm holes in the laboratory with whole distance of 20 cm and a diameter of 5 mm on bed has been created. After discharge from the tube at three different times, 3 different discharges and 3 different slopes, water outlet holes were measured. In this study, the relationship between the discharge pipe, tube and floor slope time system performance was evaluated in comparison with the value of water delivered. Since the percentage of the floor slope is a dimensionless parameter, therefore, in the analyses and comparison of the experiment results, the ratio of discharge (runoff discharge divided by inflow rate) instead of discharge and the ratio of time (advance time divided by the time of system operation) instead of time is used.
Result and desiccation: The results of the first step of the research on the perforated half-tube in the laboratory showed that there is the best uniformity of distribution compared to other modes when the discharge ratio, time ratio, and gradient are respectively (0.3020), (272/0) and (2.6%). In this case, the depth of infiltration was almost uniform from beginning to end. In the second stage, the perforated half-pipe was tested in the sandy soil furrow in a flume in the greenhouse, as well as the sandy furrow was tested alone and the results were compared. In these tests the slope of 2.6%, flow ratio of 0.302 and times ratio of 0.272 were adjusted. The five key performance indicators were calculated for both rigorous testing revealed that even experiments with perforated pipe that has higher runoff than in the usual method, but others including distribution uniformity is much better than a usual irrigation.
Conclusion: The best results obtained from the data analysis are when the slope is 2.62%, the discharge rate is 3.31 times the tail water runoff and the operating time of the system is 3.67 times the advance time. This method is used in small farms where pressure irrigation systems cannot be applied, also in low flows that water movement is slow and deep percolation losses are high, and the duration of irrigation and labor costs increases, in farms where the number of agricultural land is high and they are managed in a small way, the method is very usable. Therefore, from an economic and social perspective, and simple to implement, it is very practical and suitable for farmers.
Key words: furrow irrigation, furrow irrigation with perforated half-pipe, surface irrigation

کلیدواژه‌ها [English]

  • furrow irrigation
  • leaky irrigation pipe
  • Surface irrigation
 1.Abbasi, F. 2009. Methods of improving surface irrigation systems. Proceedings of the Second
Conference on strategies for improving surface irrigation systems, Tehran University, Karaj,
Iran. (In Persian)
2.Behdarvandi, H., Boroomand Nasab, S., and Ghasemi Nejad, M. 2016. Investigation of the
effects of alternate variable furrow irrigation on application efficiency and volume of water
use. Second National Conference on Mechanization and Modern Technologies in
Agriculture, Ramin agriculture and natural resources of khozestan, Ahwaz, Iran. (In Persian)
3.Golestani, R., and Tabatabayee, S. 2011. Investigation modified Hall technique application in
(Volume balance - zero inertia hybrid models for furrow. Iran Water Res. J. 6: 11-18.(In Persian
4.Majedi Asl, M., and Hasanpoor, M. 2006. Design a simple device on spate irrigation. National
Conference on Management of Irrigation and Drainage Networks, Shahid Chamran
University of Ahvaz, Iran. (In Persian)
5.Moravejolahkami, B., Mostafazadeh Fardm, B., Heidarpour, M., Islamian, C., and Roohi, J.
2013. Design and Evaluation of an Automatic Valve to Produce Different Furrow Inflow
Hydrograph Shapes. J. Water Soil Sci. 17: 64. 197-207. (In Persian)
6.(Mousavi, S., and Akhavan, S. 2008. Principles of Irrigation. Kankash press, 230p.(In Persian
7.Spitz, P., Filip, J., and Sťastná, P. 2011. Point Irrigation Design for Experimental Field in
Northern Part of Gobi Desert in Mongolia. Soi Water Resour. J. 6: 1-9.
8.Walker, W.R. 2003. SIRMOD III- Surface irrigation simulation, evaluation and design.
Department of Biological and Irrigation Engineering Utah State University, 138p.
9.Zerihun, D., Sanchez, A.C., and Farrell-Poe, K.L. 2001. Analysis and design of furrow
irrigation systems. J. Irrig. Drain. Engin. 127: 3. 161-169.