تاثیر اسیدهای آلی بر رهاسازی برخی عناصر از دوکانی سپیولیت و پالیگورسکیت در شرایط شور

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

اطلاعات کمی در رابطه با تاثیر اسیدهای آلی در شرایط شور بر هوادیدگی و آزادسازی عناصر از کانی‌های سیلیکاته و به‌ویژه کانی-های فیبری وجود دارد. این مطالعه با هدف بررسی آزمایشگاهی اثر دو نوع اسید‌آلی سیتریک و اگزالیک (با غلظت ثابت 10 میلی‌مولار) در شوری‌های مختلف (0، 6، 12 و 24 دسی زیمنس بر متر) بر هوادیدگی و آزادسازی عناصر سیلیسیم، منیزیوم و آلومینیوم از دوکانی پالیگورسکیت و سپیولیت (در اندازه بین53 تا 25 میکرون) در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل و در سه تکرار انجام شد. مقدار رهاسازی عناصر با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد میزان رهاسازی عناصر به نوع عنصر مورد مطالعه، نوع اسیدهای آلی، مقدار شوری و نوع کانی بستگی دارد. از میان اسیدهای آلی مورد مطالعه، میزان رهاسازی عناصرآلومینیوم و منیزیوم در نمونه‌های تیمار شده با اسید سیتریک بیش از نمونه‌های تیمار شده با اسید اگزالیک می‌باشد. حال آنکه، رهاسازی سیلیسیم در نمونه‌های تیمار شده با اسید اگزالیک بیش از اسید سیتریک است. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش شوری رهاسازی عناصر از هردو کانی سپیولیت و پالیگورسکیت افزایش می‌یابد، لیکن در حضور اسیدهای آلی میزان رهاسازی عناصر از هر دو کانی پالیگورسکیت و سپیولیت نسبت به تیمارهای غیر شور کاهش معنی‌داری می‌یابد. به علاوه، نتایج نشان داد که نسبت مجموع آلومینیوم و منیزیوم رهاسازی شده به سیلیسیم رهاسازی شده از کانی سپیولیت بیش از پالیگورسکیت است که بر پایداری بیشتر پالیگورسکیت نسبت به سپیولیت دلالت دارد و تحت شرایط مطالعه بیشتر هوادیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of organic acids on release of some elements from sepiolite and palygorskite minerals in saline conditions

نویسندگان [English]

  • Zeinab Jenagh 1
  • Saeid Hojati 2
  • Ahmad Landi 3
1 M.Sc. student at Shahid Chamran University of Ahvaz
2
3 Associate Professor at Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]

Limited information is available about the influence of organic acids on dissolution of fibrous clay minerals especially in saline conditions. A laboratory experiment was set up with a completely randomized design and factorial arrangement in three replications to identify the influence of studied parameters on release of magnesium, silicon, and aluminum from sepiolite and palygorskite minerals. Treatments included two types of mineral (sepiolite and palygorskite), two organic acids (citric, oxalic) and a control, and four salinity levels (0, 6, 12 and 24 dS/m). The concentrations of released elements were measured by atomic absorption spectrometry. Results showed that the amount of released elements is highly affected by the type of organic acids, salinity, and type of mineral. Among the organic acids, the amount of Mg and Al released from sepiolite and palygorskite in citric acid treated samples were greater than those from oxalic acid samples. However, oxalic acid was found to be more effective for extraction of Si from the minerals. With increasing salinity, the release of all elements was increased, however; in presence of organic acids the amount of released elements was reduced comparing with non-saline conditions. Moreover, the results illustrated that the ratio of released Si/(Al+Mg) in sepiolite samples was higher than palygoقskite, suggesting that sepiolite is less stable than palygorskite and is much more weathered under the conditions studied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Weathering
  • Complex
  • Aluminum
  • Magnesium
  • Silica