تحلیل روند تغییرات آبدهی رودخانه های شمال حوضه رودخانه دز با استفاده از روش TFPW-MK

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه لرستان

2 دانشگاه شاهرود

چکیده

مدیریت و بهره‌برداری صحیح رودخانه‌ها مستلزم برآورد صحیح دبی رودخانه‌ها می‌باشد. با توجه به اهمیت رودخانه دز در منطقه لرستان، در تحقیق حاضر روند تغییرات دبی جریان در ایستگاه‌های هیدرومتری شمال حوضه رودخانه دز در سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه با استفاده از روش من- کندال پیش سفید شده بدون روند مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های آبدهی رودخانه‌های 14 ایستگاه هیدرومتری در دوره 40 ساله آماری(2009-1969) در محدوده مورد مطالعه می‌باشند. در این تحقیق ابتدا شیب خطی روند در داده‌های نمونه با استفاده از روش تیل- سن تخمین و سپس با استفاده از روش پیش سفید شده بدون روند اثر ضریب خودهمبستگی از داده‌ها حذف گردید و در نهایت روند تغییرات جریان با استفاده از آزمون من کندال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در مقیاس سالانه در بیش از 70 درصد از ایستگاه‌ها روند نزولی کاهش میزان جریان در سطح 5 درصد معنی‌دار است. در مقیاس فصلی بیشترین و کمترین تغییرات منفی روند مربوط به فصل بهار و زمستان بوده است و در سطح 10 درصد روند منفی آبدهی 10 ایستگاه معنی‌دار بوده است. در مقیاس ماهیانه بیشترین تغییرات منفی روند مربوط به فروردین ماه بوده بطوریکه در این فصل تعداد 8 ایستگاه دارای روند منفی در سطح 10 درصد معنی‌دار می‌باشد و کمترین تغییرات منفی روند مربوط به مهر ماه و بهمن ماه می‌باشد، بطوریکه در این ماه فقط تعداد 3 ایستگاه دارای روند منفی در سطح 10 درصد معنی دار می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Trend Analysis of Stream flow changing of North watershed of Dez River with MK test with the TFPW-MK procedure

نویسنده [English]

  • samad Emamgholizadeh 2
2 Shahrood uni
چکیده [English]

The proper management and utilization of rivers requires the correct estimation of river discharge. Due to the importance of Dez River in the study area, the trend analysis of streamflow changing of North watershed of Dez River in three times span namely monthly, seasonally and annually were investigated by trend-free pre-whitening- Mann Kendall (MK-TFPW) approach. The data of 14 hydrometric stations were selected in 40-years period (1969-2009). The slope of the linear trend of data estimated using the Theil–Sen approach (TSA) and then using trend-free pre-whitening (TFPW) approach the effect of coefficient of self-correlation of data was eliminated. The trend of streamflow changing were analyzed with MK test. The results show that the decreasing trend rates of more than 70 percent of the stations on annual basis are significant at 5% level. On seasonal basis the maximum and minimum negative changes related to spring and winter seasons, and the negative trend discharge of 10 stations were significant at the level of 10%. On monthly basis the most negative trend related to April month, as in this season the negative trends of 8 stations were significant at 10% level. The lowest negative changes are related to the October and February, as in this month, the negative trends of only 3 stations were significant at the 10% level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autocorrelation
  • Mann-Kendall
  • Stream flow
  • Trend