بررسی بهره‌وری بارش و آبیاری تکمیلی در چند رقم گندم

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی گرگان

2 عضو هیئت علمی

چکیده

در مناطق کم آب یکی از گزینه‌های موثر در افزایش تولید، ارتقاء بهره‌وری آب است. این مهم با بهبود توأمان مدیریت‌های آبیاری و زراعی به دست می‌آید. به همین منظور آزمایشی با شش تناوب به همراه شش رقم گندم در دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم درقالب طرح آماری کرت‌های نواری در سه تکرار بر مبنای طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سالهای1386 الی 1390مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد گندم تحت تاثیر ارقام، شرایط اقلیمی و آبیاری متفاوت بوده ولی تناوب مختلف گندم در عملکرد تاثیر معنی‌داری نداشت.در سال‌هایی که سهم باران از کل آب مصرفی گیاه حدود 75 درصد بود، عملکرد گندم آبی با عملکرد گندم دیم تفاوت معنی‌داری نداشت.عملکرد گندم آبی از سال 1386 الی1390 به ترتیب در حدود 69، 6، 21 و 88 درصدبیشتر از عملکرد گندم دیم بود. بالاترین عملکرد و همچنین بالاترین کارایی مصرف آب بر مبنای بارش و آب آبیاری مربوط به ارقام N-80-19 و N-81-18 بود. کارایی بارش در زمین تحت کشت گندم در چهار سال متوالی به ترتیب برابر با 67/1، 79/1، 31/1 و 1/1 و کارایی مصرف آب آبیاری نیز به ترتیب معادل 75/0، 36/0، 81/0 و 2/2 کیلوگرم دانه گندم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی به¬دست آمد. از آنجا که آبیاری تکمیلی اثربخشی لازم در افزایش بهره‌وری آب را در تمام سال‌ها نداشت، در شرایط استان گلستان بهتر است آبیاری گندم تنها در دوره بحرانی کمبود آب صورت گیرد و مقدار آب صرفه‌جویی شده برای مناطق کم‌آب و یا برای کشت تابستانه اختصاص یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An investigation of Rainfall and Supplementary Irrigation Productivity in some Wheat Cultivars

نویسندگان [English]

  • Alireza kiani 1
  • Abbass Nourinia 2
1
2
چکیده [English]

In water scarcity areas, improving water productivity is one of the most effective options to increase production. This is achieved by improving both crop and irrigation management. An experiment was laid out in strip plots with a randomized block design consisting of six rotations, six cultivars of wheat and two irrigation regimes (rain-fed and supplementary irrigation) treatments with three replications during the four years (2007-2011). Results show that varieties, climate conditions and irrigation has affected on wheat production. In contrast, different rotations of wheat have no significant effect on wheat yield. In the years that a significant portion of the total crop water requirement was provided by rainfall about 75 percent, yield potential of irrigated wheat was low and also there was no significant difference between wheat yields in irrigated and rainfed conditions. So that, irrigated wheat yield from 2007 to 2011 was obtained about 69, 6, 21 and 88 percent higher than the rainfed wheat, respectively. Rainfall use efficiency of wheat in four consecutive years was obtained 1.67, 1.79, 1.31 and 1.1 and irrigation water use efficiency was obtained 0.75, 0.36, 0.81 and 2.2 Kg/m3, respectively. Highest wheat yield and also highest rainfall/irrigation use efficiency is related to the cultivars N-80-19 and N-81-18. Since supplemental irrigation in most cases has not led to increased water productivity, in the Golestan province condition, wheat irrigation should be done in the critical period of wheat growth and saved water could be allocated to water scarcity areas or for the summer crops.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water use efficiency
  • Supplemental irrigation
  • Crop Rotation
  • Wheat