نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا عمادی ¹
• معصومه خادمی ²
• ساحله کاکویی ²

¹ استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

² دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

منحنی فرمان به عنوان الگوی اصلی بهره‌برداری از مخازن سدها در ماه‌های مختلف سال و در وضعیت‌های مختلف ذخیره مخزن، تعیین کننده مقدار رهاسازی از مخزن می‌باشد. در این پژوهش به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح منابع آب، مدل‌های سیاست بهره‌برداری استاندارد و آبدهی تهیه شد که بهره‌برداری از مخزن را به حجم ذخیره‌ی آن در ابتدای دوره ارتباط دهد. برای بررسی کارایی این مدل‌ها در تهیه منحنی فرمان، سد مخزنی شهید رجایی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مطالعه میزان آبدهی رودخانه در محل سد و آبدهی حوضه میانی حد فاصل سد مخزنی شهید رجایی و سد انحرافی تجن در نظر گرفته شد. در مدل تهیه شده چند گزینه مورد بررسی قرار گرفت. در این گزینه‌ها فرض شد که 100 درصد نیاز شرب، صنعت و زیست محیطی و 40 تا 80 درصد نیاز کشاورزی که حوضه میانی قادر به تامین آن نیست، از مخزن سد تامین شود. در مدل‌های SOP و آبدهی، متوسط سالانه‌ی کمبود آب به ترتیب 6/23 و 16/15 میلیون متر مکعب بدست آمد. میانگین و حداقل اعتمادپذیری در مدل آبدهی نسبت به مدل SOP به ترتیب 81/3 و 29/52 درصد بیشتر می-باشد. همچنین حداکثر آسیب‌پذیری در مدل آبدهی نسبت به مدل SOP 80 درصد کمتر است.

کلیدواژه‌ها

• مدل آبدهی
• منحنی فرمان
• قابلیت تامین
• سد مخزنی شهید رجایی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Yield Model and Standard Operation Policy in Developing of Operation Rule Curve (Case study: Shaheed Rajaee Dam)

نویسندگان [English]

• Alireza Emadi ¹
• Masoumeh Khademi ²
• Saheleh kakouei ²

چکیده [English]

The rule curve as main pattern operation of reservoirs in different months of year and in different conditions of storage reservoir is determining the amount of reservoir release. In this study to planning and water resources management, SOP and Yield models is developed that related to operation of reservoir to storage volume in beginning of the period. Shaheed rajaee dam has been studied in order to efficiency this model in developing of rule curve. In this study, were considered discharges of river at dam site and middle basin between shaheed rajaee dam and tajan diversion dam. Several options were examined in developing model. In this options, assume that to be supplied 100 percent of the drinking requirement, industrial and environmental requirement and 40 to 80 percent of agriculture requirement that middle basin is not able to provide it. Average annual water deficit in the SOP and yield models was achieved 23.6 and 15.16 MCM, respectively. Average and minimum reliability in yield model was 3.81 and 52.29 percent more than SOP model, respectively. Also Maximum Vulnerability in yield model was 80 percent less than SOP model.

کلیدواژه‌ها [English]

• yield model
• Rule Curve
• Able to Accommodate
• Shaheed Rajaee Dam