نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین خزیمه نژاد ¹
• رسول مظلوم شهرکی ²
• محمد حسین نجفی مود ³
• علی شهیدی ³

¹ عضوهیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند

² دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه بیرجند

³ عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند

چکیده

کنترل رسوب در شبکه های انتقال و توزیع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. رسوب ورودی به کانالها در قسمتهای مختلف شبکه توزیع و انتقال ته نشین شده و ظرفیت حمل جریان را کاهش می دهد و این مساله باعث افزایش هزینه های نگه داری و لایروبی پس از بهره برداری خواهد شد. رسوبات چسبنده به دلیل خاصیت حل شدگی و وزن کم، قابلیت کمی برای ته نشین شدن درکانال دارند، عمده مشکلات به وجود آمده ناشی از وجود رسوبات غیرچسبنده می باشد که امکان ته نشینی بیشتری دارند. تاکنون مطالعات زیادی در خصوص تعیین سرعت آستانه حرکت رسوبات غیرچسبنده یکنواخت در کانالهای روباز انجام شده است و روابط یا نمودارهایی در این زمینه ارائه شده است، اما مطالعات در خصوص رسوبات غیرچسبنده غیریکنواخت بسیار اندک می باشد. با توجه به اینکه رسوبات موجود در کانال ها عمدتاً غیریکنواخت میباشد، تعیین سرعت جریان برای جلوگیری از نهشته شدن این ذرات می تواند نقش مهمی در بالا بردن راندمان انتقال و کاهش هزینه های بهره برداری داشته باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل فیزیکی و تجزیه و تحلیل ابعادی، شرایط آستانه حرکت ذرات رسوبی غیرچسبنده غیریکنواخت بررسی گردید. دراین آزمایشها 9 نمونه رسوب غیرچسبنده غیریکنواخت با اندازه و ضریب یکنواختی مختلف در سه شیب 0005/0، 001/0 و 002/0 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش شیب و پارامتر اندازه ذره، پارامتر پایداری ذره کاهش و با افزایش ضریب یکنواختی رسوبات، پارامتر پایداری ذره، افزایش مییابد.

کلیدواژه‌ها

• سرعت آستانه حرکت
• رسوب غیرچسبنده غیریکنواخت
• شیب کانال

عنوان مقاله [English]

Laboratory investigation of incipient motion of non-cohesive and non-uniform sediment in irrigation and drainage Channels

نویسنده [English]

• hossein khozeymehnezhad ¹

چکیده [English]

Sediment control on water distribution and transmission networks has a lot of importance. Sediment input to the channel, is deposited in different parts of transmission and distribution network and reduced capacity of current carrying. And which increases the cost of maintenance and dredging operation will be followed. Cohesive sediment due to dissolving properties and low weight has a little capacity for deposition. There is a major problem caused by non-cohesive sediment which is more possibility for deposition. A lot of research has been recently done to determine the conditions of incipient motion velocity of uniform and non-cohesive sediment in open channels and many Relationships or graphs are presented. But studies on non-cohesive and non-uniform sediments are very little. With regard to the channel sediments are mostly non-uniform, Determination of the flow rate for prevent of sediment deposition can be a effective role in increasing of transmission efficiency and which reduced costs. In this study, incipient motion of non-cohesive and non-uniform sediment was investigated by physical modeling and dimensional analysis. In this study 9 non-cohesive and non-uniform sediment has been tested with different dimensions and uniformity coefficient in 0.0005, 0.001and 0.002 slopes. Results showed that by increasing the slope and particle size parameters, decrease stability parameter and stability parameter, will increase with increasing uniformity coefficient.

کلیدواژه‌ها [English]

• incipient motion velocity
• non-cohesive and non-uniform sediment
• channel slope