پهنه بندی خطر و برنامه مدیریت رواناب شهری با استفاده از تکنیک های GIS و AHP (مطالعه موردی شهرگرگان، استان گلستان)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه منابع طبیعی گرگان

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

تحقیق حاضر به منظور پهنه بندی خطر و مدیریت رواناب سطحی در شهر گرگان به وسعت 3652.85هکتار با تکیه بر معیارهای هیدرولیکی و آسیب پذیری و اثرات محیطی با استفاده از تکنییک های تصمیم گیری چند معیاره وسیستم اطلاعات جغرافیاییصورت گرفت. برای اجرای برنامه ابتدا لایه های برداری ورودی شامل لایه های کاربری اراضی شهری، لایه کانالها و مسیل های شهری، لایه رقومی ارتفاعی، لایه ژئولوژی و لایه سطح آب زیرزمینی در محدوده مطالعاتی، توسط نرم افزار GISخوانده شده، بعد از انجام پردازش های لازم بر روی آنها، به فرمت اطلاعات رستری متناسب با محدوده مطالعاتی تبدیل می شوند .در گام بعدی ساختار سلسله مراتبی با توجه به هدف مسئله شکل گرفته و در مرحله بعد مقادیر شاخص وزنی هر لایه اطلاعاتی و طبقات مختلف آنها براساس شاخص وزنی AHP و توسط نرم افزارExpert Choice مورد بررسی قرار گرفت. با اعمال وزن هر یک از نقشه های معیار اصلی (آسیب پذیری، هیدرولیکی و اثرات محیطی) بر اساس قواعد تصمیم گیری چندمعیاره، نقشه نهایی پتانسیل سیل خیزی براساس نقاط عطف منحنی فراوانی تجمعی پیکسل¬ها در 5 کلاس خیلی کم، ¬کم، متوسط، زیاد و خیلی¬زیاد طبقه¬بندی گردید، بطوریکه حدود 7/1 درصد از محدوده مطالعاتی در کلاس خطرپذیری یک، 6/11 درصد در کلاس دو و 07/43 درصد در کلاس سه، 3/24 درصد در کلاس چهار و در 1/19 درصد در کلاس خطرپذیری پنج واقع شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Hazard zoning and urban runoffmanagement plan using GIS and AHP Techniques (Case Study: Gorgan, Golestan province)

نویسنده [English]

  • saman badiezadeh 1
1
2
چکیده [English]

The present study was conducted to assess the extent of flooding potential in Gorgancity with 3652.85Hectares based on hydraulic, vulnerability and environmental effects criteria’s using multi-criteria decision techniques and geographical information system.For performing the program, firstly the entrance vector layers including urban land use, floodways, channels, digital elevation layers, geology layer and groundwater level layer were imported to GIS environment software and then these layers were converted to raster format after the desired post-processing courses in study area context. In the next step, hierarchical structure was formed regarding to problem goal and then the weighted index of each information layers and their various class were surveyed based on weighted index AHP using Expert Choice software. The final potential flood map was classified based on accumulative curve of pixels frequency millstone in five classes of very low, low, moderate much and very much according to multi-criteria decision-making rules after weighting on each principle layers (vulnerability, hydraulic and environmental effects).So that 1.7% of the study area occurred in risk class 1, 11.6% occurred in class 2, 43.07% occurred in class 3, 24.3% occurred in class 4, and 19.1% occurred in class 5.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gorgan
  • Urban runoff
  • GIS
  • Expert Choice