بررسی خصوصیات هیدرودینامیکی دریچه سالونی چندگانه مستطیلی در جریان مستغرق

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد سازه‌های هیدرولیکی، گروه سازه‌های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 نویسنده مسئول، دانشیار گروه سازه‌های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

3 استاد گروه سازه‌های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

سابقه و هدف: امروزه به دلیل کاهش منابع آبی و مسئله مصرف عمده آب در حوزه کشاورزی به‌منظور توزیع، تحویل و تنظیم جریان در شبکه آبیاری و جلوگیری از تلفات آب، سازه‌هایی نوین با کارایی بهتر و بهره‌برداری ساده‌تر از جانب پژوهشگران معرفی‌شده است. دریچه‌های سالونی ازجمله سازه‌های هیدرولیکی تنظیم و کنترل جریان آب هستند که ویژگی‌هایی ازجمله امکان خودکارسازی، روگذر بودن جریان و نصب و جانمایی آسان‌تر نسبت به دیگر سازه‌ها را دارند. در این پژوهش از دریچه‌ی سالونی چندگانه مستطیلی که از انواع نوین دریچه‌ی سالونی است استفاده‌شده است. با توجه به آسان‌تر بودن بهره‌برداری از دریچه کوچک‌تر نسبت به دریچه بزرگ، در این پژوهش تأثیر دو دریچه کوچک‌تر بجای تک دریچه بر خصوصیات هیدرولیکی در حالت مستغرق با میزان استغراق 80،70 و 90 درصد و باهدف بالابردن کارایی و سهولت در طراحی و ساخت سازه، موردبررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: در پژوهش پیش رو به‌منظور بررسی پارامترهای هیدرولیکی بیشینه‌ی تنش برشی، بیشینه‌ی نیروی افقی وارد بر دریچه، گردابه‌های جریان، محدوده‌ی توزیع سرعت و تنش برشی در دریچه سالونی مستطیلی در شرایط جریان مستغرق و مقایسه‌ی آن باحالت تک دریچه شبیه‌سازی‌هایی در سه دبی 35،25 و 45 لیتربرثانیه، زاویه بازشدگی 40،35 و 45 درجه و سه استغراق 80،70 و 90 درصد در دو هندسه متفاوت و درمجموع 54 شبیه‌سازی که در آن از تعداد 800000 سلول مش بندی، مدل آشفتگی RNG و مدت‌زمان 40 ثانیه برای رسیدن جریان به پایداری استفاده‌شده است مدل‌سازی و بررسی شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشینه‌ی تنش برشی با استغراق و میزان زاویه بازشدگی رابطه‌ای معکوس دارد و بیشینه‌ی نیروی‌ افقی وارد بر دریچه با استغراق و دبی رابطه‌ای مستقیم دارد. مشاهده شد تمامی پارامترهای بررسی‌شده در حالت دو دریچه نسبت به تک دریچه کاهش‌یافته‌اند. مقدار کاهش نیروی افقی ‌وارد بر دریچه چندگانه نسبت به حالت تک دریچه 33.5 درصد بود که بیشترین مقدار این کاهش در دبی 25 لیتر بر ثانیه، زاویه بازشدگی 45 درجه و استغراق 90 درصد بود و کمترین میزان کاهش در دبی 25 لیتر بر ثانیه، زاویه بازشدگی45 درجه و استغراق 70 درصد بود. میزان کاهش بیشینه‌ی تنش برشی در حالت دو دریچه نسبت به تک دریچه 13.3 درصد بود؛ بیشترین میزان این کاهش 23.3 درصد بوده است که در دبی 45 لیتر بر ثانیه، زاویه بازشدگی 45 درجه و استغراق 90 درصد رخ‌داده است و همچنین کمترین میزان این کاهش 6.21 درصد بوده که در دبی 45 لیتر‌بر‌ثانیه، زاویه بازشدگی 35 درجه و استغراق 80 درصد رخ‌داده است. همچنین مشاهده شد که محدوده‌ی توزیع و کشیدگی سرعت و تنش برشی در کف فلوم در هر دو حالت تک دریچه و چندگانه با افزایش دبی و میزان زاویه‌ی بازشدگی افزایش می‌یابد و به‌طورکلی محدوه‌ی‌توزیع و کشیدگی سرعت و تنش برشی در کف فلوم در حالت چندگانه نسبت به حالت تک دریچه کاهش یافت.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان بیان کرد محدوده‌ی توزیع سرعت و تنش برشی با دبی و زاویه بازشدگی رابطه‌ای مستقیم دارند و همچنین میزان کشیدگی توزیع سرعت و تنش برشی در حالت دو دریچه نسبت به تک دریچه کاهش یافت. این موضوع به دلیل کاهش سطح گردابه ها در حالت دو دریچه می‌باشد. بیشینه تنش برشی با زاویه بازشدگی و درصد استغراق رابطه عکس دارد و با کاهش سرعت قابل توجیه است. لذا نسبت به حالت تک دریچه 13.3 درصد کاهش می‌یابد. بررسی بیشینه نیروی افقی وارده بر دریچه نشان داد که این پارامتر با دبی، زاویه بازشدگی و استغراق رابطه مستقیم دارد و همچنین در حالت‌های چندگانه نسبت به حالت تک دریچه 33.5 درصد کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the hydrodynamic characteristics of the multiple rectangular Lopac gates in submerged flow

نویسندگان [English]

  • setare fathi 1
  • Seyed Mohsen Sajjadi 2
  • Javad Ahadiyan 3
1 M.Sc. of Hydraulic Structure, Dept. of Water Structure, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
2 Corresponding Author, Associate Prof., Dept. of Water Structure, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 Professor, Dept. of Water Structures, Faculty of Water and Environmental Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

Background and Objective:Today, due to the reduction of water resources and the issue of excessive water consumption in the agricultural sector, for the purpose of distribution, delivery, and flow regulation to waterways, and to prevent water losses, novel structures with better efficiency and easier operation have been introduced by researchers. Lopac gates are one of the hydraulic structures for flow control and regulation, which have features such as the possibility of automation, open-channel flow, and easier installation and placement compared to other structures. In this study, a rectangular multi-lopac gate, which is one of the novel types of lopac gates, has been used. Considering the easier operation of smaller gates compared to larger gates, in this study, has been investigated the effect of two smaller gates instead of a single gate on the hydraulic characteristics in the submerged condition with 70%, 80%, and 90% submergence levels and with the aim of increasing efficiency and ease in design and construction.Materials and Methods: In the present study, several simulations were performed to validate and select the turbulence model. After investigation the performed simulations, a mesh of 800,000 cells, the RNG turbulence model, and a time of 40(s) for the flow to reach stability were selected.Then, to investigate the hydraulic parameters of maximum shear stress, maximum force acting on the gate, velocity distribution range, and shear stress in the rectangular lopac gate under submerged flow conditions, and compare it with the single gate case, simulations were performed at three discharges of 25, 35, and 45 (l/s), opening angles of 35, 40, and 45 degrees, and submergence levels of 70%, 80%, and 90% in two different geometries, with a total of 54 simulations.Findings: The results showed that the maximum shear stress has an inverse relationship with submergence and opening angle, and the maximum horizontal force acting on the gate has a direct relationship with submergence and discharge. It was observed that all the investigated parameters in the two-gate case decreased compared to the single-gate case, and the amount of this decrease in the horizontal force acting on the gate was 33.5%, which was the highest decrease at a discharge of 25(l/s) an opening angle of 45 degrees, and 90% submergence, and the lowest decrease was at a discharge of 25(l/s), an opening angle of 45 degrees, and70% submergence. The reduction in the maximum shear stress in the two-gate case compared to the single-gate case was 13.25%, with the highest decrease of 23.29% occurring at a discharge of 45 (l/s), an opening angle of 45 degrees, and 90% submergence, and the lowest decrease of 6.21% occurring at a discharge of 45 (l/s), an opening angle of35 degrees, and 80% submergence.It was also observed that the distribution range and elongation of velocity and shear stress on the flume bed increased with increasing discharge and opening angle, and in general, the distribution range and elongation of velocity and shear stress on the flume bed decreased in the two-gate case compared to the single-gate case.Conclusion:According to the results, it can be stated that the distribution range of velocity and shear stress has a direct relationship with discharge and opening angle, and the elongation of the velocity and shear stress distribution in the two-gate case decreased compared to the single-gate case.The maximum shear stress has an inverse relationship with the opening angle and submergence, and it decreases by 13.26% compared to the single-gate case.Investigating the maximum force acting on the gate showed that this parameter has a direct relationship with flow rate, opening angle, and submergence, and it decreases by33.5% in the multi-gate cases compared to the single-gate case.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lopac gates
  • maximum shear stress
  • shear stress distribution
  • Vortex
  • Flow3D
1.Oad, R., & Kinzli, K. (2006). SCADA Employed in Middle Rio Grande Valley to Help Deliver Water Efficiently. Newsletter of the water center at Colorado state university.2.Langeman, P., Craig, K., Elser, P., & Allen, L. (2006). Irrigation gate system. US patent, 7, 114.3.Aqua Systems 2000 Incorporation (AS21). (2013) Leaders in Water Management and Control, Available from: http://www.as2i.net/ products/ control- gates/ hydra-lopac-gate [10september 2013]
4.Negm, A. M., Abdelaal, G. M., Elfiky, M. M., Abdalla, Y. M., & Afifi, M. (2006). Effects of Multi-Gates Operations on Bottom Velocity Pattern Under Submerged Flow Conditions. Proc. IWTC10, 1, 217-280.5.Badiee, S., & Sajadi, M. (2018). Numerical analysis of the hydraulic conditions of the Lopac gate using Fluent Software. In: Proceeding of International Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Development Management in Iran. TEHRAN, 9 December, University of Tehran. [In Persian]
6.Babaei Faqih Mahaleh, R., Ismaili Varki, M., & Shafiee Sabet, B. (2018). Investigation of the effect of geometric characteristics and hydraulic conditions on the performance of the salon-partial flow flow adjustment structure. Iranian Soil and Water Research, 49 (4), 727-717. [In Persian]
7.Shafai Bejestan, M., Zeinivand, M., & Tahmasebipoor, M. (2020). Discharge Coefficient of Elliptical Lopac Gate with Gradual Transition in Submergence Condition. Journal of Hydraulics, 15 (2), 67-80. doi: 10.30482/jhyd.2020. 225028.1449. [In Persian]
8.Mobarak, F., sajjadi, S. M., Ahadiyan, J., & Zeynivand, M. (2022). Numerical modeling of the effect of elliptical elongation on the hydraulic performance of an elliptical Lopac gate. Water and Irrigation Management, 12 (2), 263-275. doi: 10.22059/jwim.2022.335817.952. [In Persian]
9.Pilbala, A., Shafai Bejestan, M., Sajjadi, S. M., & Fraccarollo, L. (2023). Investigation of the Different Models of Elliptical-Lopac Gate Performance under Submerged Flow Conditions. Water Resources Management, 1-16.10.Fathi, S., Sajjadi, S. M., Ahadiyan, J., & Parsaei, A. (2023). Numerical investigation of the effect of different plunges on the flow hydraulic parameters in multiple rectangular lopac gates by using Flow3D. Water and Irrigation Management, doi.org/10.22059/ jwim.2023.365670.1106. [In Persian]