بررسی وقوع تغییرات اقلیمی در حوضه‌های آبریز با استفاده از تحلیل ایستایی و روند (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبریز ارمند)

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشگاه شهید چکمران اهواز

3 شرکت آب و فاضلاب استان اذربایجان غربی

چکیده

در این مطالعه سعی گردید تا با استفاده از تحلیل روند و ایستایی، ارتباط بین تغییرات زمانی پارامترهای هیدرولوژیکی و تغییرات اقلیمی بررسی شود. بدین منظور از داده‌های بارش و دمای (بیشینه، کمینه و متوسط) ایستگاه سینوپتیک شهرکرد، و آبسنجی حوضه آبریز ارمند در دوره آماری 1360-1390 استفاده گردید. نتایج حاصله نشان داد که دمای کمینه در ماه‌های اردیبهشت، مرداد، خرداد و فصل بهار روند کاهشی معنی‌دار داشته است. دمای بیشینه نیز در ماه‌های مهر، اسفند و فصل پاییز روند افزایشی معنی‌دار را نشان می‌دهد. روند تغییرات متوسط دما در اسفند ماه افزایشی معنی‌دار به دست آمد. روند تغییرات بارش نیز در ماه اسفند و فصل زمستان کاهشی معنی‌دار می‌باشد. همچنین جریان رودخانه ارمند روند نزولی شدیدی داشته و با کاهشی معادل ( )57/51 در سی سال گذشته مواجه بوده است. دلیل اصلی این امر از نقطه نظر هیدرولوژیکی، روند افزایشی درجه حرارت بیشینه در فصل پاییز و کاهش بارندگی در فصل زمستان (فصل-هایی که اکثر بارش‌ها دریافت می‌شود) می‌باشد. به منظور ارزیابی اثر روند بر روی جریانات رودخانه ارمند که خود دلیلی بر وجود تغییرات اقلیمی در منطقه است، از آزمون‌های ایستایی ADF، DFGLS وKPSS نیز استفاده شد. سری‌های جریانات رودخانه در دوحالت نرمال و استاندارد مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاصله ناایستایی جریان رودخانه ارمند را در سطح اطمینان 5 درصد تایید کردند که نشان دهنده وجود تغییرات در میانگین و واریانس سری‌های جریان رودخانه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of climate change occurring over watershed using stationary and trend analysis (Case study: Armand watershed)

نویسنده [English]

  • Farshad Ahmadi 1
1 Shahid Chamran university of Ahwaz
2
3
چکیده [English]

In this study, the relationship between temporal variation of hydrological parameters and climate change was investigated using stationary and trend analysis. For this purpose, the precipitation and temperature (maximum, minimum and average) data of Shahrekord synoptic station and hydrometric data of Armand watershed in the period of 1971-2011 were used. Results showed that the minimum temperature of May, August, June and spring season had a significant decreasing trend. Also, a significant increasing trend was observed in the maximum temperature of September, March and autumn season time series. The average temperature of March has significant increasing trend. In the case of precipitation, the March and winter season experienced a decreasing significant trend. The stream flow time series of Armand River showed a strong decreasing trend and experienced a decline equal to 51.57 (m3/s)in the three past decades. In the hydrological point of view, the main reason is the increasing trend in maximum temperature of the autumn season and reduction of precipitation in winter season (the season with maximum precipitation). In order to evaluate the effect of trend on the stream flow of Armand River that is a reason of existence of climate change in this watershed, three stationary tests including ADF, DFGLS and KPSS were used. The stream flow time series were tested in Normal and standard forms. The results confirmed stationary in stream flow of Armand River at a 95% confidence level that indicating existence of variations in average and variance of stream flow time series.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stationary tests
  • Trend test
  • Armand River
  • Climate Change