دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Uncertainty Analysis a single event distributed rainfall-runoff model with using two different Markov Chain Monte Carlo methodsارزیابی دو الگوریتم مختلف مونتکارلو زنجیرمارکف در تحلیل عدم قطعیت پارامترهای مدل توزیعی هیدرولوژیکی1262122FAمحسن پوررضا بیلندیدانشگاه بیرجند گروه مهندسی آب
دانشجوی سابق دکتری دانشگاه شهید چمران اهوازعلی محمد آخوندعلیاستاد دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهوازبیژن قهرماناستاد گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهدعبدالرسول تلوریدانشیار گروه عمران دانشگاه آزاد واحد اهوازJournal Article20130319So far flood forecasting and simulation in hydrologic literature suffer from lack of explicit recognition of forcing and parameter and model structural error. However since any model is a simplification of reality there remains a great deal of uncertainty even after the calibration of model parameters. Often parameters in hydrologic models cannot be measured directly and can only be inferred by a calibration process. This work addresses the application and comparison of two parameter uncertainty methods and their effects on the prediction of streamflow in Abolabbas watershed (290 km2) located in Khuzestan Province. Two Markov Chain Monte Carlo methods, Shuffled Complex Evolution Metropolis (SCEM UA) and DiffeRential Evolution Adaptive Metropolis (DREAM) were used in this study to quantify parameter uncertainty in AFFDEF implemented in FORTRAN language programming, a single event distributed rainfall runoff model. Respectively, four and two historical floods with hourly time step for calibration and validation periods were selected. More than 45000 Simulation runs with 15 chains were done to indicate convergence to a stationary posterior distribution. For example, results showed that p-factor and d-factor values for event 31/1/1993 changed from 0.92 and 2.25 in SCEM-UA approach and reached to 0.96 and 1.56 in DREAM approach respectively. Finally posterior parameters distributions were created with samples from last 20 percent of chains. All of these posterior distributions properly become smaller than initial upper and lower bounds.تعیین مقادیر بهینه برای پارامترهای به کار رفته در هر مدل شبیه سازی کاری است که همواره با شک و تردید همراه می باشد و بنابراین بایستی عدم قطعیت موجود در پارامترهای شبیه سازی با روشهای مناسب تحلیل و بررسی گردد. در این تحقیق مقایسه دو الگوریتم عدم قطعیت DREAM و SCEM UA، برای پارامترهای مدل بارش- رواناب فیزیکی و توزیعی تک رخداد AFFDEF به کار گرفته شد. این روشها برپایه مونت کارلو زنجیرمارکف بوده که اخیراً توسعه یافته اند و از روش نمونه گیر متروپولیس استفاده می کنند که به خوبی قادر به بررسی فضای پارامتری با حداقل تعداد تکرار می باشد. مدل هیدرولوژیک توزیعی AFFDEF در زبان برنامه نویسیFortran بدلیل خطای کمتر آن - به نسبت مدلهای یکپارچه در این تحقیق بکار گرفته شد. منطقه مورد مطالعه، حوضه ابوالعباس به مساحت تقریبی 280 کیلومتر مربع در شرق استان خوزستان بوده که دارای میانگین سالانه بارش 550 میلیمتر می باشد. تعداد 6 رخداد در خلال فصل غیر ذوب برف برای این منظور به کار گرفته شد که از این میان 4 رخداد برای واسنجی و 2 رخداد برای صحت سنجی نتایج مورد استفاده قرار گرفت. نتایج دو روش عدم قطعیت، همگرایی سریعتر و همچنین بازه پسین باریکتر برای پارامتر های مدل بارش رواناب را در روش DREAM به نسبت روش SCEM-UA نشان داد که در حقیقت کارایی بالای روش DREAM را اثبات نمود. ضمن آنکه وابستگی توابع توزیع پارامترها در هر رخداد به ویژگیهای دبی اوج و شرایط رطوبتی آن رخداد را نیز نشان داده شد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Comaprison of Soil Erosion by 137CS and RUSLE-3D for Loess Deposits North-East of Iran (Study Area: Aghemam Catchment)مقایسۀ فرسایش خاک به روش سزیم 137 و مدل RUSLE-3D در نهشتههای لسی شمال شرق ایران ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز آق امام)27472123FAحسین سیدعلیپوردانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانسادات فیض نیاگروه احیا مناطق خشک و کوهستانی دانشگاه تهران0000-0002-0679-9066حسن احمدیگروه احیا مناطق خشک و کوهستانی دانشگاه تهران0000-0001-7375-3108محمدرضا زارعاستادیار گروه فیزیک دانشگاه اصفهانمحسن حسینعلی زادهعضو هیات علمی گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی0000-0001-7177-8117Journal Article20130625Significant reduction in performance of watersheds in Iran due to the high volume erosion indicate the need for increased monitoring and follow-up of this destructive phenomenon. In this way, using new methods and knowledge is important. Around the world many erosion model as137Cs and RUSLE-3D model are used for soil erosion estimation. In this paper, soil erosion was estimated in Aghemam catchment by 137Cs and RUSLE-3D methods due to importance and high sensitivity of loess deposits in this area. Due to the lack of observed data in this area and because of high accuracy of 137Cs method in estimating soil erosion, performance of RUSLE-3D model was determined by Comparing data collected from 137Cs with RUSLE-3D model. The erosion rate was estimated 10.78 ton/ha/yr by using 137Cs method, while this amount was 2.61 ton/ha/yr by RUSLE-3D model. In this study the erosion rate obtained by two methods were compared in the slope classes of 0-15º and in > 15º , also in cultivated and uncultivated land uses. Finally these two methods have low correlation and RUSLE-3D model is not recommended in this area.کاهش قابل توجه عملکرد حوزههای آبخیز ایران به دلیل حجم زیاد فرسایش، بیانگر ضرورت روزافزون پایش و پیگیری این پدیده مخرب است. در این مسیر، بکارگیری روشهای نو و دانش روز از اهمیت زیادی برخوردار است. در سرتاسر جهان برای برآورد فرسایش خاک از روشها و مدلهای فرسایشی بهویژه سزیم 137 و RUSLE-3D استفاده میشود. در این پژوهش با توجه به اهمیت نهشتههای لسی از نظر حاصلخیزی و حساسیت بالا به فرسایش، اندازهگیری میزان جابه-جایی ذرات خاک و برآورد فرسایش و رسوب به ترتیب بهوسیلۀ سزیم 137 و مدل RUSLE-3D در حوزه آبخیز آق امام انجام شد. با توجه به عدم وجود دادههای مشاهداتی در منطقه و دقت بالای روش سزیم 137 در اندازهگیری میزان فرسایش، با مقایسۀ دادههای میزان جابهجایی ذرات خاک ناشی از روش سزیم 137 با مدل RUSLE-3D ، کارایی مدل RUSLE-3D برای مناطق لسی تعیین شد. در نهایت میزان متوسط فرسایش از روش سزیم 137 در آبخیز آق امام، 78/10 تن در هکتار در سال بهدست آمد، درحالیکه با استفاده از مدل RUSLE-3D، میزان متوسط فرسایش منطقه، 61/2 تن در هکتار در سال برآورد شد. در تحقیق حاضر میزان فرسایش بدست آمده از هر دو روش در کلاسهای (شیب 15-0 و بیشتر از 15 درجه) و (کاربری کشاورزی و غیرکشاورزی) مقایسه شدند. در نهایت، نتایج ناشی از مقایسۀ روش سزیم 137 با مدل RUSLE-3D دارای همبستگی پایینی است که عدم تناسب مدل RUSLE-3D را برای نهشتههای لسی نشان میدهد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Economical Optimization of Diverging Stilling Basins with Rectangular and Trapezoidal Sectionsبهینهسازی اقتصادی حوضچههای آرامش واگرا با مقاطع ذوزنقهای و مستطیلی49702124FAمهدی اسمعیلی ورکیعضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان، سازه های هیدرولیکی/مهندسی رودخانه0000-0002-4448-7717فرزانه صاحبیدانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریزمریم نوابیانهیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان0000-0001-7254-4312زهرا امیریهیات علمی گروه توسعه روستایی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانJournal Article20130523Stilling basins are one of the most common structures for energy dissipation of flow with high velocities downstream Hydraulic Structures. Among these basins, diverging basins with rectangular and trapezoidal Sections is an alternative choice of classical basin because of better hydraulic performance in order of sequent depth, and relative energy loss and also no need to transition structure. The aim of this research is to investigate the effect of diverging walls of stilling basins on the structural costs in comparison with classical basins using results of physical model of hydraulic jump in diverging rectangular and trapezoidal basins with side slopes 1:0.5, 1:1 and 1:1.5, diverging angels 3-9 degree and The Froude numbers of 2.6 and 9. The results showed that in case of diverging basins with rectangular sections, increase in divergence angle from 4-9 degree, causes increase in hydraulic jump efficiency about 10-29 percent and decrease in structural costs about 4-20 percent. In addition to, the results of optimization model that was solved with Genetic Algorithm showed that in trapezoidal sections, for the Froude numbers lower than 4, diverging angel 3 and side slope 1:0.5 has the best performance. Comparison of results showed that with increase side slope and divergence angle in the trapezoidal sections, the structural cost of basins increases because of increasing in the jumps length.یکی از سازههای متداول جهت استهلاک انرژی جریانهای با سرعت زیاد در پایاب سازههای هیدرولیکی، حوضچههای آرامش میباشند. از میان این حوضچهها، حوضچههای آرامش واگرا با مقاطع مستطیلی و ذوزنقهای به دلیل عدم نیاز به سازه تبدیل در ابتدا و انتها و نیز عملکرد هیدرولیکی مناسبتر از نظر نسبت اعماق ثانویه و افت نسبی انرژی در مقایسه با حوضچههای کلاسیک، میتوانند جایگزینهای مناسبی باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر واگرایی دیوارههای حوضچه آرامش بر مقدار هزینههای ساخت آن نسبت به حوضچه کلاسیک می باشد. برای این منظور نتایج حاصل از آزمایشهای انجام شده برای مقاطع مستطیلی و ذوزنقهای با شیبهای جانبی 5/1:0، 1:1 و 5/1:1، زاویههای واگرایی 3 تا 9 درجه در دامنه اعداد فرود 65/2 تا 9 مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که در حوضچههای واگرا با مقاطع مستطیلی، افزایش واگرایی دیوارهها از 4 تا 9 درجه در محدوده اعداد فرود مذکور، باعث افزایش راندمان پرش به میزان 10 تا 29 درصد و کاهش هزینههای ساخت به میزان 4 تا20 درصد نسبت به حوضچه کلاسیک میشود. همچنین نتایج خروجی مدل بهینهسازی که تابع هدف را با الگوریتم ژنتیک حل مینمود، نشان داد که مقاطع ذوزنقهای در اعداد فرود کمتر از 4، زاویه واگرایی 3 درجه و شیبجانبی 5/1:0 دارای عملکرد بهینه از نظر ساخت میباشد. مقایسه نتایج حاکی از آن است که بتدریج با افزایش عدد فرود، در کلیه مقاطع ذوزنقهای و زوایای واگرایی، هزینههای ساخت حوضچه به دلیل افزایش طول پرش در اثر افزایش زاویه واگرایی دیوارههای حوضچه، افزایش مییابد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222The effects of chemical and organic manures on stabilization of Lead and Cadmium in polluted soilsاثرات کودهای شیمیایی و آلی برتثبیت سرب و کادمیوم در خاکهای آلوده71922125FAقاسم رحیمیدانشگاه بوعلی سینا، عضو هیات علمی0000-0002-5167-0667هفترانی دودانگهدانشجوی کارشناسی ارشدصفر معروفیعضو هیات علمیمنصور غلامیعضو هیات علمیJournal Article20130114Abstract<br />The application of phosphate fertilizers and organic matter have been known as a stabilization (immobilization) technique to reduce solubility of heavy metals in contaminated soils. In this respect, the application of phosphate fertilizers and municipal solid waste compost on mobility of Pb and Cd and uptake of those metals studied by plant in a polluted loamy soil. The green house study was performed in complete randomized design with treatments of ammonium phosphate (75mg P2O5/kg), triple superphosphate (75mg P2O5/kg) and municipal solid waste compost (2%) compared with control in three replicates. The results showed that the availability of lead was significantly reduced with increased phosphate fertilizers in comparison with control. The applied various P fertilizers decreased uptake of Cd and Pb significantly whereas compost did not affect significantly by aerial part of Gladiola. Also the applied P fertilizers decreased soluble and exchangeable Cd and Pb fractions, compared with control, but compost had not affected. It is therefore concluded that the application of P fertilizers within agricultural fields may be prevented entering heavy metals into the food chain.چکیده<br />تتثبیت فلزات سنگین توسط کودهای فسفره و ماده آلی از روشهای اصلاح خاکهای آلوده بشمار میرود. به همین منظور کاربرد کودهای فسفاته و کمپوت زباله شهری بر تحرک سرب و کادمیوم و جذب آنها بوسیله گیاه در یک خاک لومی آلوده به فلزات سنگین بررسی شد. این آزمایش گلخانهای در قالب طرح کاملا تصادفی با تیمارهایی شامل کود دی آمونیوم فسفات ( 75 میلی گرم P2O5در کیلوگرم)، سوپرفسفات تریپل (75 میلی گرم P2O5در کیلوگرم) و کود کمپوست حاصل از زبالههای شهری (2 درصد) در مقایسه با کنترل و در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که کودهای فسفاته و کود کمپوست باعث کاهش سرب زیست فراهم نسبت به شاهد گردید و جذب سرب و کادمیوم به وسیله اندام هوایی گلایول در اثر کاربرد کودهای فسفاته نسبت به شاهد کاهش چشمگیری یافت ولی کود کمپوست روی غلظت سرب و کادمیوم در اندام هوایی گلایول تاثیر چشمگیری نداشت. همچنین بخش محلول و تبادلی سرب و کادمیوم در اثر استفاده از کودهای فسفاته نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد ولی کود کمپوست روی این بخش از سرب و کادمیوم تاثیری نداشت. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که استفاده از کودهای شیمیایی حاوی فسفر در زمینهای کشاورزی، ممکن است از ورود فلزات سنگین به زنجیره غذایی جلوگیری کنند.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Effect of discharge ratio and stream angle on flow pattern at rectangular junction channels with fluent modelاثر نسبت دبی و زاویه اتصال بر الگوی جریان در کانالهای متقاطع مستطیلی931142126FAسعید گوهریدانشگاه بوعلی سینا &ndash; دانشکده کشاورزی&ndash; گروه مهندسی آبمحمد امراییدانشجوی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زه کشیعلی فلک دیندانشجوی کارشناسی ارشد رشته آبیاری و زه کشیJournal Article20130126Open channel confluences occur in many natural and artificial waterways. Several hydraulic and geometric parameters such as discharge ratio, Froude number, junction angle, channel bed slope and bed roughness can affect flow pattern at channel junctions. Study of flow pattern in rigid boundary channels can help prediction of morphological changes in fluvial natural channels. In this research, the effect of discharge ratios and side channel junction angles on flow pattern for angles 30০, 45০, 60০ and 90০ using Fluent CFD model have been studied. Results showed that in =90০ junction angle, dimensions of separation zone disappear near bed (z*=0.05) for discharge ratio of Q*=0.917. Also in 45০,the dimensions of separation zone near bed are negligible. The maximum dimensions of separation zone are take place near water surface (z*=0.95) for discharge ratio of Q*=0.917 and 90০ degree junction channel. Increase in discharge ratio will lead to form uniform a flow downstream of junction area and so decrease in separation zone dimension. Also Maximum and minimum values (16% and 4%) of surface water level occur in highest and lowest discharge ratios of 0.83 and 0.917 respectively.هیدرولیک جریان در تقاطع کانالها پیچیده بوده و عوامل زیادی مانند نسبت دبی جریان، زاویه تقاطع، هندسه کانال، شیب طولی، مقاومت بستر و عدد فرود بر رفتار جریان اثر گذار می باشد. وجود بستر متحرک با انتقال رسوب نیز بر پیچیدگی الگوی جریان در این مقاطع می افزاید. مطالعه الگوی جریان میتواند به پیش بینی تغییرات شکل بستر در مجاری رسوبی کمک کند. در این مطالعه تأثیر نسبت دبی جریان و زاویه تقاطع کانالها برای زوایای 30، 45 ، 60 و 90 درجه بر الگوی جریان با استفاده از مدل عددی فلوئنت مورد بررسی قرار گرفته است. در زاویه تقاطع 90 درجه در نزدیک کف کانال (05/0 = Z*) و به ازای نسبت دبی جریان 917/0=*Q کمینه ابعاد ناحیه جدایی جریان رخ داده و ابعاد این ناحیه به صفر میرسد. همچنین در زاویه تقاطع 45 درجه و در نسبت دبی 917/0=*Q نیز ابعاد ناحیه جدایی جریان بسیار ناچیز است. بیشترین ابعاد ناحیه جدایی جریان نیز در زاویه تقاطع 90 درجه به ازای نسبت دبی جریان 917/0=*Q در نزدیک سطح (95/0 = Z*) مشاهده میشود. با افزایش نسبت دبی طول و عرض ناحیه جدایی جریان کاهش مییابد و در نسبتهای دبی بالا ناحیه جدایی جریان ناپدید میشود. افزایش مقدار نسبت دبی جریان، بطور خطی ابعاد ناحیه جدایی جریان را کاهش میدهد. با افزایش نسبت دبی، تغییرات ابعاد ناحیه جدایی در کف ناچیز بوده و طول ناحیه جدایی جریان در سطح نسبت به کف کانال بیشتراست. بیشترین و کمترین تغییرات سطح آب در کمترین و بیشترین مقدار نسبت دبی رخ می دهد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Numerical Modeling of Scour Pattern Downstream of Combined Flow over Weirs and Under the Gates by Flow3Dمدل سازی عددی آبشستگی پایین دست سازه ترکیبی سرریز - دریچه با استفاده از نرم افزار Flow3D1151332127FAمحمد کاههدانشجوامیر احمد دهقانیاستاد گروهمهدی کاههاستاد0009-0003-9155-2969عبدالرضا ظهیریعضو هیات علمی0000-0003-2009-5046Journal Article20130824By combining weirs and gates the problems of sedimentation and floating materials upstream the weir and gate structure can be resolved. In combined structures a new hydraulic condition is created which is differing from hydraulic condition in weir and gate only structures. Due to jet flow passing through or under structure, the scour hole is formed downstream of structures that’s may endanger the stability of the structure. So determination of scour hole characteristics is attracted by researchers. The object of this study is numerical modeling of scour pattern downstream of combined flow over weir and under the gate by Flow3D software. For modeling the turbulence, RNG k- , k- and LES were used. Flow3D is a high accurate model in computational fluid dynamics for simulation of problem with complex geometry on wide limits of fluid flows in open channel hydraulic. By applying VOF method, a series of simulation scour pattern downstream of weir - gate structure were performed and results were compared by some experimental data. The results show that Flow3D with LES turbulent model can be used with high accuracy (with R2=0.96, RMSE=0.0117) to simulation of scour pattern and water surface profile in weir - gate structure.با ترکیب سرریز و دریچه میتوان دو مشکل عمده و اساسی رسوبگذاری در پشت سرریزها و تجمع رسوب و مواد زائد در پشت دریچهها را رفع نمود. بعلاوه عمق آبشستگی در پاییندست سازه کاهش مییابد. در سازه ترکیبی سرریز - دریچه، شرایط هیدرولیکی جدیدی حاکم خواهد شد که با شرایط هیدرولیکی هرکدام از این دو سازه بهتنهایی متفاوت است. بر اثر جریان ناشی از جت عبوری از رو و یا زیر سازه، امکان ایجاد حفره آبشستگی در پاییندست سازهها وجود دارد که ممکن است پایداری سازه را به خطر اندازد، بنابراین تعیین مشخصات حفره آبشستگی مورد توجه محققین هیدرولیک جریان قرار گرفته است. هدف اصلی از این تحقیق، ارزیابی مدل Flow3D در شبیهسازی آبشستگی در پاییندست سازه ترکیبی سرریز – دریچه است. همچنین برای شبیهسازی آبشستگی جریان از مدلهای مختلف آشفتگی مانند RNGk-ɛ، k-ɛ و LES بهره گرفته شد. نرم افزارFlow3D یک نرمافزار قوی در زمینه دینامیک سیالات محاسباتی است که برای حل مسائل با هندسه پیچیده مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق، جهت شبیهسازی پروفیل سطح آب از روش حجم سیال (VOF) و جهت شبیهسازی پارامترهای آشفتگی از مدلهای مختلف آشفتگی استفاده شد. همچنین برای ارزیابی دقت مدل از نتایج آزمایشگاهی استفاده شد. نتایج نشان میدهد که از بین مدلهای آشفتگی، مدل آشفتگی LES جهت شبیهسازی خصوصیات آشفتگی جریان مناسبتر است. همچنین مدل Flow3D با دقت بالایی ( 96/0=2R و 0117/0= RMSE) میتواند جهت شبیهسازی آبشستگی پاییندست سازه و پروفیل سطح آب مورد استفاده قرار گیرد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Comparison and Calibration of Nine Mass Transfer- Based Reference Crop Evapotranspiration Methods at Urmia Lake Basinمقایسه و واسنجی نه روش تخمین تبخیر-تعرق گیاه مرجع مبتنی بر انتقال جرم در حوضه آبریز دریاچه ارومیه1351532128FAامید بابامیریدانشگاه تبریزیعقوب دین پژوهدانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز( گروه مهندسی آب)Journal Article20130118Abstract<br />The aim of this study is to compare and calibrate nine different mass transfer-based reference crop evapotranspiration ( ) estimation methods in monthly time scale at Urmia Lake basin. The selected methods were Meyer (M), Dalton (D), Rohwer (R), Penman (P), Brockamp and Wenner (BW), Mahringer (Ma), Trabert (T), WMO and Albrecht (A) methods. For this purpose the information of ten synoptic weather stations in the period 1986-2010 were used. Results of the mentioned methods compared with the output of the FAO-56 Penman-Monteith (PM56) method. Calibration of methods performed in the case of every station and months in the mentioned time period. Performance of methods evaluated using the R2, RMSE, MBE, MAE and PE statistics. Results showed that before calibration larger biases existed for the selected methods comparing the PM56. Calibration of methods considerably improved their performances. The M method was recognized as a best method after calibration at the study watershed. The median of R2 value of this method was 0.8945. In the mentioned method (after calibration) the median of the RMSE, MBE, MAE and PE was found to be equal to 21.8, -8.7, 17.3 and 21.5 mm per month. The Dalton method selected as the second best one. Methods namely, R, P, BW, Ma, T, WMO and A ordered as the third till ninth rank methods.<br />Key Word: Evapotranspiration, Mass Transfer- Based methods, Penman-Monteith, Urmia Lake Basinچکیده<br /> هدف این مطالعه مقایسه و واسنجی تعداد نه روش مختلف تخمین تبخیر-تعرق گیاه مرجع ( ETo) مبتنی بر انتقال جرم در مقیاس ماهانه در حوضه دریاچه ارومیه می باشد. روش های انتخاب شده شامل روش مییر (M)، دالتون (D)، روهور (R)، پنمن (P)، بروکمپ و وننر (BW)، ماهرینگر (Ma)، ترابرت (T)، WMO و آلبرچت (A) بودند. برای این منظور از اطلاعات ده ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در دوره آماری 2010 تا 1986 استفاده شد. نتایج روش های مذکور با خروجی روش فائو پنمن-مانتیث (PM56) مقایسه شدند. واسنجی روش ها برای یکایک ایستگاهها و تمام ماه ها و در طول دوره آماری مذکور انجام شد. ارزیابی عملکرد روش ها با آماره های ،RMSE ، MBE، MAE و PE انجام شد. نتایج نشان داد که قبل از واسنجی، نتایج روش های انتخاب شده در مقایسه با روش PM56 اختلاف زیادی دارند. واسنجی روش ها عملکرد آنها را بطور قابل ملاحظه ای بهبود بخشید. قبل و بعد از واسنجی، روش M با میانه ارقام نظیر معادل 0.8945 به عنوان بهترین روش در حوضه مورد مطالعه شناخته شد. در این روش (پس از واسنجی) میانه مقادیر آماره های RMSE، MBE، MAE و PE به ترتیب معادل 21.8، 8.7-، 17.3 و 21.5 میلیمتر در ماه بدست آمد. پس از روش M روش D به عنوان دومین روش مناسب در حوضه مذکور تشخیص داده شد. روش های R، P، BW، Ma، T، WMO و A به ترتیب، در رده های سوم تا نهم قرار گرفتند.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222An investigation of Rainfall and Supplementary Irrigation Productivity in some Wheat Cultivarsبررسی بهرهوری بارش و آبیاری تکمیلی در چند رقم گندم1551732129FAعلیرضا کیانیمرکز تحقیقات کشاورزی گرگانعباسعلی نوری نیاعضو هیئت علمیJournal Article20130130In water scarcity areas, improving water productivity is one of the most effective options to increase production. This is achieved by improving both crop and irrigation management. An experiment was laid out in strip plots with a randomized block design consisting of six rotations, six cultivars of wheat and two irrigation regimes (rain-fed and supplementary irrigation) treatments with three replications during the four years (2007-2011). Results show that varieties, climate conditions and irrigation has affected on wheat production. In contrast, different rotations of wheat have no significant effect on wheat yield. In the years that a significant portion of the total crop water requirement was provided by rainfall about 75 percent, yield potential of irrigated wheat was low and also there was no significant difference between wheat yields in irrigated and rainfed conditions. So that, irrigated wheat yield from 2007 to 2011 was obtained about 69, 6, 21 and 88 percent higher than the rainfed wheat, respectively. Rainfall use efficiency of wheat in four consecutive years was obtained 1.67, 1.79, 1.31 and 1.1 and irrigation water use efficiency was obtained 0.75, 0.36, 0.81 and 2.2 Kg/m3, respectively. Highest wheat yield and also highest rainfall/irrigation use efficiency is related to the cultivars N-80-19 and N-81-18. Since supplemental irrigation in most cases has not led to increased water productivity, in the Golestan province condition, wheat irrigation should be done in the critical period of wheat growth and saved water could be allocated to water scarcity areas or for the summer crops.در مناطق کم آب یکی از گزینههای موثر در افزایش تولید، ارتقاء بهرهوری آب است. این مهم با بهبود توأمان مدیریتهای آبیاری و زراعی به دست میآید. به همین منظور آزمایشی با شش تناوب به همراه شش رقم گندم در دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم درقالب طرح آماری کرتهای نواری در سه تکرار بر مبنای طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سالهای1386 الی 1390مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد گندم تحت تاثیر ارقام، شرایط اقلیمی و آبیاری متفاوت بوده ولی تناوب مختلف گندم در عملکرد تاثیر معنیداری نداشت.در سالهایی که سهم باران از کل آب مصرفی گیاه حدود 75 درصد بود، عملکرد گندم آبی با عملکرد گندم دیم تفاوت معنیداری نداشت.عملکرد گندم آبی از سال 1386 الی1390 به ترتیب در حدود 69، 6، 21 و 88 درصدبیشتر از عملکرد گندم دیم بود. بالاترین عملکرد و همچنین بالاترین کارایی مصرف آب بر مبنای بارش و آب آبیاری مربوط به ارقام N-80-19 و N-81-18 بود. کارایی بارش در زمین تحت کشت گندم در چهار سال متوالی به ترتیب برابر با 67/1، 79/1، 31/1 و 1/1 و کارایی مصرف آب آبیاری نیز به ترتیب معادل 75/0، 36/0، 81/0 و 2/2 کیلوگرم دانه گندم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی بهدست آمد. از آنجا که آبیاری تکمیلی اثربخشی لازم در افزایش بهرهوری آب را در تمام سالها نداشت، در شرایط استان گلستان بهتر است آبیاری گندم تنها در دوره بحرانی کمبود آب صورت گیرد و مقدار آب صرفهجویی شده برای مناطق کمآب و یا برای کشت تابستانه اختصاص یابد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Analysis of Storm-wise Sedimentgraphs and Rating Loops in Galazchai Watershed, West-Azarbaijan, Iranتحلیل رسوبنمود و حلقههای سنجه رسوب رگبار در حوزه آبخیز گلاز اشنویه، آذربایجان غربی1751912130FAرئوف مصطفی زادهدانشگاه تربیت مدرّس0000-0002-0401-0260سیدحمیدرضا صادقیدانشگاه تربیت مدرّس0000-0002-5419-8062امیر سعدالدیندانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0002-4192-4010Journal Article20130601Studying sedimentgraph is an important tool in analyzing sediment behavior leading to success in watershed management projects. The present study was conducted in the Galaz Watershed in West-Azarbaijan Province, Iran, with an area of some 103 km2 to analyze sedimentgraph and rating loops of 13 observed storm events from 25 October 2011 to 25 November 2012. The water and sediment data were recorded with 1 h interval and corresponding sedimentgraphs and rating loops were developed. The results showed that the clockwise type-rating loops were occurred in 7 storm events due to early peak incidence of the sedimentgraphs (0.5 to 4 h) with respect to peaks of hydrographs. However, other types of sediment rating loops were recognized for other storm events. The results indicated that the clockwise type of sediment rating loops were due to prompt contribution of steep slopes adjacent to the watershed outlet. Although, figure-eight and complex types of sediment rating loops could be attributed to sediment sources of the cropland areas with high sediment availability during autumn cultivation in the watershed upstream and confluence of rising and falling limbs of the hydrograph. The study also showed that 4 observed storm events had consequent storm events. So that, the total weights of total suspended sediment in the first events were respectively 1.5, 3.9, 10.2 and 4.6 times higher than the second events. The results further revealed that each individual storm events had two distinguished peaks, which proved the contribution of available sediments from agricultural lands located in upland areas.بررسی تغییرات زمانی رسوبات معلق در قالب رسوبنمودها یک ابزار مهم در تحلیل رفتار رسوبی حوزههای آبخیز و طبعاً موفقیت پروژههای آبخیزداری محسوب میشود. بر همین اساس، این پژوهش با هدف تحلیل رسوبنمود و حلقههای سنجه مشاهداتی در حوزه آبخیز رودخانه گلاز اشنویه در استان آذربایجان غربی با مساحت 103 کیلومترمربع انجام پذیرفت. به این منظور، مقادیر رسوب معلق و دبی جریان 13 رگبار از پاییز 1390 لغایت پاییز 1391 با فاصله زمانی یک ساعت تهیه و سپس رسوبنمود و حلقههای سنجه رسوب آنها تحلیل شد. نتایج نشان داد که در 7 مورد از حلقههای رسوبی بهواسطه وقوع زودهنگام اوج رسوب نسبت به روانآب (5/0 تا 4 ساعت)، ساعتگرد بوده ولی سایر حلقهها دارای الگوهای مختلف بود. بر اساس نتایج، الگوی غالب ساعتگرد حلقههای سنجه رسوب، بهدلیل مشارکت دامنههای پرشیب مجاور آبراهه اصلی آبخیز بوده است. همچنین الگوی هشتشکل و مرکب در تعدادی از سنجههای رسوب مشاهده شد که به افزایش غلظت رسوب در شاخه پایینرونده رسوبنمود و تلاقی منحنی رسوبنمود با آبنمود در اثر مشارکت تولید رسوب از کاربریهای کشاورزی دیم پس از کشت پاییزه در دامنههای بالادست آبخیز نسبت داده شد. همچنین مشخص شد که 4 مورد از رگبارهای مطالعاتی بهصورت متوالی اتفاق افتادهاند که مقادیر وزن کل رسوب معلق حمل شده در رگبار اول آنها بهترتیب 5/1، 9/3، 2/10 و 6/4 برابر رگبار دوم بود. بر اساس نتایج، رسوبنمود اکثر رگبارها دارای یک اوج ثانویه بود که بر وجود منابع رسوبی و مشارکت تولید رسوب از اراضی کشاورزی در بالادست حوزه آبخیز مورد مطالعه دلالت داشت.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Performance Assessment of Water distribution in Tajan Irrigation and Drainage Networkارزیابی عملکرد توزیع آب در شبکه آبیاری و زهکشی تجن1932082131FAساسان مددیدانش آموخته-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریعلی رضا عمادیعلوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریعلی شاهنظریعضو هیات علمی-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری0000-0003-1135-8174Journal Article20121031Delivery of adequate water in suitable time is one of the main objectives of water distribution systems in the irrigation network. Tajan irrigation network is one of the important networks in the Northern of Iran which irrigates a major part of Sari plains since 1376. In this study, the performance of a main canal of Tajan irrigation network was evaluated by using efficiency, adequacy, equity and stability indicators. To measure Indicators, firstly the Q-H relationship was obtained for each sub-channel and inlet as well as outlet sections of the main canal using field measurements. By using automated water level measuring devices and Q-H relationships, the exact amount of flow delivered to each water intake and the flow discharges in the main channel were then measured in two irrigation periods at one minute time intervals. Water requirement of each water intake was calculated using the NETWAT computer program. Using water requirement computed by software, performance indicators were calculated for main canal and water intakes. Overall, the performance of the canal is low. Traditional distribution of water in irrigation network despite its mechanization, lack of precise knowledge of Mirab about exact water required for each water intake and poor maintenance of control and intake structures prevent the proper management of water distribution. Based on the results, removing the barriers and introduce strategies for managing and operation irrigation network can increase the performance of the irrigation network.تحویل آب به مقدار کافی و در زمان مناسب یکی از اهداف اصلی سیستمهای توزیع آب در شبکههای آبیاری است. شبکه آبیاری تجن یکی از شبکههای مهم شمال کشور میباشد که از سال 1376 بخش عمده دشت ساری را آبیاری میکند. در این پژوهش عملکرد کانال اصلی واحد عمرانی شماره یک شبکه آبیاری تجن با استفاده از شاخصهای راندمان، کفایت، عدالت و پایداری مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اندازهگیری شاخصها ابتدا روابط دبی- اشل برای هر یک از کانالهای فرعی و مقطع ورودی و خروجی کانال اصلی با استفاده از اندازهگیریهای صحرایی بهدست آمد. سپس با کاربرد دستگاه خودکار اندازهگیری تراز سطح آب و استفاده از روابط دبی- اشل مقدار دقیق دبی تحویلی به هر آبگیر و همچنین دبی در کانال اصلی در دو دوره آبیاری در بازههای زمانی یک دقیقه بدست آمد. نیاز آبی هریک از آبگیرها با استفاده از برنامه کامپیوتری NETWAT محاسبه شد. با استفاده از نیاز آبی محاسبه شده توسط نرمافزار شاخصهای ارزیابی عملکرد هریک از آبگیرها و شاخصهای عملکرد کانال اصلی برآورد شد. بهصورت کلی نتایج نشان دهنده پایین بودن عملکرد این کانال است. توزیع سنتی آب در شبکه با وجود مکانیزه بودن شبکه، عدم اطلاع دقیق میراب از نیاز آبی هر آبگیر و ضعف در نگهداری و تعمیر سازههای کنترل و آبگیر مانع از انجام مدیریت مناسب بر توزیع آب شده است. در نتیجه رفع این موانع و ارائه راهکارهایی برای مدیریت و بهرهبرداری شبکه، میتواند عملکرد این شبکه آبیاری را افزایش دهد.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520150315Effect of placement of horizontal drain in irrigation channel on the slope stability in Neka plain channelتاثیر محل قرارگیری زهکش افقی کانالهای آبیاری بر پایداری شیروانی در کانال دشت نکا2092232132FAمحمد حمیدی قره تپهدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریسید حسن گلماییدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریمیرخالق ضیاءتبار احمدیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریJournal Article20121211One of the sensitive and important problems during construction projects, such as choosing the spot in concrete or earth dams, open channel, choosing the highway, main road or sub road and etc, is studying the pore water pressure through the embankment and supplying their stability. One of the instability and failure reasons of slope is pore water pressure. This phenomenon, especially in moist region and in sites with saturated clay soils, is clear. Water pheratic level changes cause changing in pore water pressure in embankment which cause decrease in safety factor. In this paper and for a case study, effectiveness of horizontal drain in safety factor is done with PLAXIS-V8.2 in three conditions (maximum level, rapid drawdown and slow drawdown) is evaluated which safety factors obtained 1.6, 1.73 and 2.8 respectively. With location of horizontal drain, maximum increase for safety factor occurred when drain located in the roof which for rapid drawdown, slow drawdown and maximum water level equal to 1.62, 2.03 and 2.8 respectively. The results indicate that horizontal drains role in slope stability is impressive and pore water pressure is a main factor in this regard. With change location of the horizontal drain, pore water pressure calculated by use two PLAXIS and PLAXFLOW software. Minimum pore water pressure equal to -63.58 and -63.60 respectively, obtained.از جمله حساسترین و مهمترین مسایل در پروژههای عمدهی عمرانی همچون انتخاب محل احداث سدهای بتنی و خاکی، کانالهای انتقال آب، انتخاب مسیر احداث بزرگراهها و راههای اصلی و فرعی و ... مطالعهی فشار آب منفذی داخل خاکریزها و تامین پایداری آنها است. یکی از دلایل ناپایداری شیبها و وقوع گسیختگیها در شیروانیها فشار آب منفذی است و این مساله بهخصوص در مناطق مرطوب و در ساختگاههایی که جنس خاک آنها رسی اشباع است، چشمگیرتر است. تغییرات سطح آب داخل کانال باعث نوسان فشار آب حفرهای در خاکریز میشود که تغییرات مقادیر ضریب اطمینان شیروانی در طول سال را به دنبال دارد. در این مقاله و در قالب یک مطالعهی موردی، نقش زهکش افقی در پایداری شیب شیروانی ساختگاه مورد مطالعه با مدل عددی Plaxis V8.2، در سه حالت افت سریع، افت آرام و حداکثر سطح آب داخل کانال مورد بررسی قرار گرفته که ضریب اطمینانها بهترتیب برابر 6/1، 73/1 و 8/2 بدست آمده است. با قرارگیری زهکش داخل خاکریز بیشترین افزایش ضریب اطمینان زمانی بود که زهکش در کف کانال قرار داشت که برای افت سریع، آرام و حداکثر سطح آب برابر 62/1، 03/2 و 8/2 بدست آمده است. نتایج نشان میدهد که نقش زهکش افقی در پایداری شیب شیروانی چشمگیر است و فشار آب منفذی در این خصوص عامل تاثیرگذاری محسوب میشود. با تغییر مکان زهکش افقی فشار آب منفذی توسط دو نرمافزار پلکسیس و پلکس-فلو محاسبه شد. کمترین مقدار فشار آب منفذی بهترتیب برابر 58/63- و 60/63- بدست آمده است.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Evaluation of drinking water quality of Ardabil plain aquifer by cokriging and fuzzy logicارزیابی کیفیت آب شرب آبخوان دشت اردبیل با استفاده از کوکریجینگ و منطق فازی2252402133FAمهدی کرداستادیار دانشگاه کردستاناصغری اصغری مقدماستاد/ دانشگاه تبریزJournal Article20130131In arid and semi arid regions like Iran, exploitation and allocation of groundwater resources have a great importance. In this study, the methods of cokriging and fuzzy logic have been used for qualitative classification of groundwater in Ardabil plain for drinking purpose. Thus, qualitative data related to the TDS, TH, pH, Ca2+, Mg2+, Cl-, Na+ and SO42- parameters of seventy-six wells were used. This study included two stages that in the first one distribution of these parameters by cokriging interpolation method (for each point of the plain) has been derived. Then in the second stage, these interpolated data have been used as fuzzy logic inputs. The qualitative spatial distribution map of plain was generate with identifying membership functions for each of parameters in three classes “Desirable”, “Acceptable” and “Not-acceptable” and with fuzzy attitudinal to drinking water quality standard. In general, to classify groundwater quality, 105 rules were specified. According to obtained results, 3.5, 68 and 28.5 percents of Ardabil plain area have Desirable, Acceptable and Not-acceptable quality respectively, for dinking. This spatial distribution map can help a lot for exploitation of groundwater resources and offers a good insight of groundwater qualitative trend in this study area.در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، بهرهبرداری و تخصیص منابع آب زیرزمینی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این پژوهش، روشهای کوکریجینگ و منطق فازی برای طبقهبندی کیفی آب زیرزمینی آبخوان دشت اردبیل برای اهداف آشامیدنی استفاده شده است. بدین منظور دادههای کیفی مربوط به پارامترهای TDS، TH، pH، Ca+2، Mg+2، Cl-، Na+ و SO4-2 هفتاد و شش چاه مورد استفاده قرار گرفت. این مطالعه شامل دو مرحله بود که در مرحله اول، توزیع هر یک از این پارامترها توسط روش درونیابی کوکریجینگ برای هر نقطه از دشت به دست آمد. سپس در مرحله دوم، از دادههای درونیابی شده به عنوان ورودیهای منطق فازی استفاده گردید. نقشه پهنهبندی کیفی دشت با استفاده از تعریف توابع عضویت برای هر یک از پارامترها در سه کلاس "مطلوب"، " قابل قبول" و " غیر قابل قبول " و نگرشی فازی به استاندارد آب شرب تولید شد. در مجموع، برای طبقهبندی کیفی آب تعداد 105 قانون استخراج گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، 5/3 درصد از مساحت آبخوان دشت اردبیل دارای کیفیت مطلوب، 68 درصد دارای کیفیت قابل قبول و 5/28 درصد غیر قابل قبول از لحاظ شرب می-باشد. این نقشه پهنهبندی میتواند کمک شایانی به بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی کرده و دید خوبی از روند کیفی آب زیرزمینی در محدوده مطالعاتی ارایه نماید.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-2069215201412223D numerical simulation of scouring around pier within
a long contraction with applying numerical model SSIIMشبیهسازی سه بعدی عددی آبشستگی اطراف پایه های پل در تنگشدگیهای طولانی با استفاده از مدل عددی SSIIM2412562134FAمهدی مفتاح هلقیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0001-8109-5336فاطمه حاجبیمدرس/ دانشگاه جامع علمی کاربردیJournal Article20130115Today Scouring is one of the important issues in the river engineering science. Determining the relationship between factors influencing the depth and the maximum depth of scouring as well as finding the governing function are some of the concerns of hydraulic engineering in which it is tried to find the numerical relationship between scouring depth as a dependent variable and the effective parameters on this phenomenon. Hence, a powerful numerical model is required for converting the complicated relationships governing on the phenomenon in to simple and solvable equations. In this research, the SSIM numerical model could properly simulate scouring at a pier within a long contraction. The results indicated that scouring at a pier within a long contraction can be minimized by increasing in channel opening ratio, increasing the size of sediment particles, choosing piers with properly shaped cross sections, and distancing piers from the contraction's beginning and lateral boundariesامروزه مساله آبشستگی یکی از مسائل مهم در علم مهندسی رودخانه میباشد. تعیین رابطه میان پارامترهای موثر بر عمق آبشستگی و حداکثر عمق آبشستگی و یافتن تابع حاکم بر آنها از موضوعات مهم در مهندسی هیدرولیک است که در آن سعی میشود رابطهای ریاضی میان عمق آبشستگی به عنوان متغییر وابسته و پارامترهای موثر بر این پدیده به دست آید. از این رو به یک مدل عددی توانمند نیاز است که روابط پیچیده حاکم بر این پدیده را به معادلات ساده و قابل حل تبدیل نماید. در این تحقیق مدل عددی SSIIM میزان آبشستگی ناشی از پایه پل در مقطع با تنگشدگی طولانی را بهخوبی شبیهسازی کرده است. نتایج نشان داده که با افزایش مقدار نسبت تنگشدگی، افزایش قطر ذرات رسوبی، انتخاب پایه پل با شکل مقطع مناسب و با فاصله قرار دادن پایه پل از ابتدای تنگشدگی و مرزهای کناری مقدار آبشستگی در اطراف پایه پل به حداقل میرسددانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Spatial and seasonal pattern in climate change, temperatures across Iranالگوی فصلی و مکانی تغییر اقلیم دمای هوا در ایران2572702135FAخلیل قربانیدانشگاه0000-0002-1901-4045Journal Article20130201Spatial and seasonal pattern in climate change, temperatures across Iran<br />Abstract<br />The present study is mainly concerned with the changing trend of temperature of Iran based on NCEP data from atmospheric general circulation model under A1B scenario. The date were divided into two periods 1961-1990 and 1991-2050 and for each periods, modified Mann-Kendall test have been used together with the Sen’s Slope Estimator for the determination of seasonal trend and slope magnitude, then the resulting values for each grid point of atmospheric general circulation model network were classified The result showed that in the first period, trend were detected only in summer and winter seasons in some area but in the second period, trend were detected in all of season and area. Also slope of train line were greatest in summer and smallest in winter and this gradient in west and southwest of Iran greater than other area.<br />Keywords: Sen’s Slope Estimator, Air Temperature, Trend, General Circulation Model, Modified Mann-Kendall.چکیده<br />پژوهش حاضر روند تغییرات دمای هوا را در پهنه جغرافیایی ایران بر اساس دادههای مدل گردش عمومی جو NCEP تحت سناریوی A1B بررسی میکند. دادهها به دو دوره زمانی 1990-1961 و 2050-1991 دسته بندی شدند و برای هر دوره زمانی آزمون من-کندال اصلاح شده و تخمینگر شیب سن برای تشخیص روند و شیب خط روند فصلی استفاده شد، سپس مقادیر بدست آمده برای هر یک از نقاط شبکه مدل گردش عمومی جو، پهنهبندی شدند. نتایج نشان داد که در دوره زمانی اول فقط در برخی از مناطق و در فصلهای تابستان و زمستان ولی در دوره زمانی دوم در تمام مناطق و فصلها روند مشاهده میشود. همچنین شیب خط روند در فصل تابستان بیشتر و در فصل زمستان کمتر از بقیه فصلها میباشد و این تغییرات شیب در مناطق غرب و شمالغرب بیشتر از دیگر مناطق مشاهده میشود. <br /><br />واژههای کلیدی: تخمینگر شیب سن، دمای هوا، روند، مدل گردش عمومی جو، من-کندال اصلاح شده.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Assessment of evaluation indicators in sprinkler irrigation using non-dimensional infiltrated depth indexesتعیین معیارهای ارزیابی آبیاری بارانی با استفاده از شاخصهای بدون بعد عمق نفوذ آب در خاک2712832165FAرضا لاله زاریدانشجوی دکترای دانشگاه شهید چمران اهوازفریده انصاریکارشناسی ارشد آبیاری و زهکشیسعید برومندنسبهیات علمیمظاهر امینیکارمندJournal Article20130510The uniformity of water distribution by sprinkler irrigation is an important design factor that affects water use efficiency and leaching of solutes. The irrigation application uniformity is affected by changes in wind speed and its direction, sprinkler characteristics and variations in operating pressure. The purpose of this paper is to present modified equations for evaluating the pressurized irrigation systems based on non-dimensional infiltrated depths. The equations have been obtained by four data groups including the average of the measured depth values in any quarter. Coefficient of uniformity, CU, distribution uniformity, DU, application efficiency, Ea and deep percolation ratio, DPR are selected indicators to evaluate the sprinkler irrigation system. The suggested method is compared to the traditional approach for assessment the evaluation indicators, also collected data from a wheel-move system in Chaharmahal & Bakhtiari province. The relation between CU and DU was analyzed for 3 scenarios of the average depth. The results show that the application efficiency was estimated 12% less than previous equations because of using four average values. Coefficient of uniformity and distribution uniformity in wheel-move system was calculated 0.78 and 0.66, respectively.توزیع یکنواخت آب در آبیاری بارانی از عوامل مهم طراحی محسوب میشود که بر راندمان استفاده از آب و آبشویی املاح تأثیرگذار است. یکنواختی آب مصرفی تحت تأثیر سرعت و جهت باد، خصوصیات آبپاش و تغییرات فشار در سیستم قرار دارد. هدف از این تحقیق ارائه معادلات اصلاح شده ارزیابی سیستمهای آبیاری تحت فشار بر اساس عمقهای بدون بعد آب نفوذی به خاک میباشد. معادلات برای چهار گروه داده شامل میانگین عمقهای اندازه گیری شده در هر چارک بدست آمده است. ضریب یکنواختی (CU)، یکنواختی توزیع (DU)، راندمان کاربرد (Ea) و نسبت نفوذ عمقی (DPR) شاخصهای انتخابی برای ارزیابی سیستم آبیاری بارانی میباشد. روش پیشنهادی با روابط گذشته تعیین فاکتورهای ارزیابی، همچنین دادههای جمعآوری شده از یک سیستم ویل موو واقع در استان چهارمحال و بختیاری مقایسه گردید. رابطه میان ضریب یکنواختی و یکنواختی توزیع نیز برای سه سناریوی عمق میانگین تحلیل شد. نتایج نشان داد که در روش ارائه شده بدلیل استفاده از چهار مقدار میانگین در محاسبات راندمان کاربرد 12 درصد کمتر از روشهای گذشته برآورد میگردد. مقادیر ضریب یکنواختی و یکنواختی توزیع در سیستم ویل موو به ترتیب 78/0 و 18/1 محاسبه گردید.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Comparison of methods for estimating shear stress distribution in width of open channelsمقایسه روش های برآورد توزیع تنش برشی در عرض مجاری روباز2852952166FAفاطمه هوشمندیدانشجوی دانشگاه منابع طبیعی گرگانعبدالرضا ظهیریاستادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0003-2009-5046امیر احمد دهقانیاستادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمهدی مفتاح هلقیدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0001-8109-5336Journal Article20130813The shear stress is used in many of sediment transport equations, turbulence models, identification of stable river reaches, river bed and bank erosion, and river morphology studies. Furthermore, shear stress distribution along river bed and banks is essential for forecasting changes of river geometry. Unfortunately, in spite of great importance of shear stress, direct measurement of this parameter in the rivers is very difficult, especially during flood, hence researchers have proposed indirect methods to calculate the shear stress. In this study, three methods have been used for predicting lateral distribution of boundary shear stress in open channels, and their results were compared with experimental data in the cases of simple and compound channels. The results show that the quasi–two dimensional model of Shiono and Knight (SKM) by considering the secondary flow effect is more accurate than the merged perpendicular method (MPM) and vertical depth method (VDM). The average relative errors of the SKM, MPM and VDM for prediction of the shear stress in laboratory simple and compound channels are calculated as 8, 14 and 18 percent, respectively.تنش برشی در بسیاری از معادلات هیدرولیکی انتقال رسوب، مدل های آشفتگی، تعیین بازه های پایدار، فرسایش دیواره ها و کف کانال و نیز برای شبیه سازی تغییرات هندسه رودخانه ها کاربرد دارد. با وجود اهمیت زیاد تنش برشی، متأسفانه اندازه گیری مستقیم تنش برشی در رودخانه ها به ویژه در هنگام وقوع سیل بسیار دشوار است. از این رو محققین روش هایی را برای محاسبه غیرمستقیم تنش برشی ارائه داده اند. در این مقاله از سه روش برای برآورد توزیع تنش برشی مرزی در عرض کانال های روباز استفاده و نتایج آنها با داده های آزمایشگاهی کانال های ساده و مرکب مقایسه شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که مدل شبه دوبعدی شیونو و نایت (SKM) با توجه به درنظر گرفتن اثر جریان های ثانویه، دارای دقت بهتری نسبت به روش های عمودهای بهم پیوسته (MPM) و عمق قائم (VDM) میباشد. متوسط خطای نسبی این سه روش برای محاسبه تنش برشی در کانال های آزمایشگاهی ساده و مرکب مورد مطالعه در این تحقیق به ترتیب 8 ، 14 و 18 درصد محاسبه شده است.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921520141222Evaluation of Hydrus-2D for soil water infiltration by using laboratory measurements in the weighing lysimeterارزیابی مدل Hydrus-2D در نفوذ آب به خاک با استفاده از اندازه گیریهای آزمایشگاهی در لایسیمتر وزنی2973062167FAسینا بشارتدانشگاه ارومیهجواد بهمنشدانشگاه ارومیه- گروه مهندسی آب0000-0001-5856-9951حسین رضاییدانشگاه ارومیه0000-0002-1354-7385رضا دلیر حسن نیادانشگاه تبریزJournal Article20130121Although solutions of transient water flow can be obtained by numerical modeling, their application may be limited in part as root water uptake is generally considered to be one-dimensional only. The objective of this study was to evaluation accuracy of two-dimensional root water uptake model by Hydrus-2D in the Lysimeter. The root water uptake model was incorporated into a two-dimensional flow model, and parameters of governing equation were optimized based on minimizing the residuals between measured and simulated water content data. Water content was measured at different points and layers. To calibrate the flow, a genetic algorithm was used. With the optimized parameters of model, simulated and measured water contents during the 30 days period were in excellent agreement. Based on results, R2 values generally ranging between 0.92 and 0.94 and a root mean squared error (RMSE) of 0.0236 m3m-3. In this Paper effect of soil hydraulic properties on Hydrus simulation was evaluated by several predict of neural network. Finally, Result illustrated that Hydrus-2D is extremely flexible in simulation of soil water content pattern.حرکت آب در خاک با استفاده از مدلهای عددی قابل شبیه سازی است، کاربرد این مدلها در برخی موارد به علت یک بعدی بودن یا وجود ریشه گیاهان با خطا همراه است. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی مدل نفوذ و جذب ریشه به صورت دو بعدی توسط مدلHydrus-2D در یک لایسمتر بوده است. این مدل بر اساس ورود معادله جذب ریشه در مدل دو بعدی حرکت آب در خاک کامل شده است و پارامترهای معادلات حاکم بر اساس حداقل سازی خطای باقیمانده بین دادههای رطوبت اندازهگیری شده و شبیه سازی شده بهینه شد. میزان رطوبت خاک در لایسیمتر در نقاط و اعماق مختلف خاک بدست آمد. برای واسنجی مدل حرکت آب در خاک از روش الگوریتم ژنتیک استفاده شد. بر اساس بهینه کردن پارامترهای مدل مذکور، درصد رطوبتهای شبیه سازی شده و اندازه گیری شده در یک دوره 30 روزه همخوانی بسیار بالایی را نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده مقدار R2 عموما بین 92/0 و 94/0 و جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) برابر 0236/0 مترمکعب بر مترمکعب محاسبه شد. همچنین در این مقاله با استفاده از تخمینهای مختلف به روش شبکه عصبی، تاثیر مشخصات هیدرولیکی خاک بر روی شبیهسازیهای مدل Hydrus مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که نرم افزار Hydrus-2D بر اساس پرامترهای بهینه شده از انعطاف پذیری بالایی در شبیه سازی الگوی توزیع رطوبت در خاک برخوردار است.