ارزیابی مکانی مناطق مناسب جمع آوری رواناب پتانسیل در سیستم حوزه آبخیز )مطالعه موردی حوزه آبخیز گلبهار خراسان رضوی(

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ملایر

2 دانشگاه گرگان

3 دانشگاه منابع طبیعی گرگان

چکیده

جمع‌آوری رواناب برای به حداقل رساندن تلفات و تقویت ذخایر آبی در سیستم‌ حوزه‌های آبخیز مورد استفاده قرار می-گیرد. کشور‌هایی که همانند برخی از مناطق ایران مواجه با کمبود آب می‌باشند، دارای توزیع نامناسب بارندگی نیز هستند. راهکار‌‌های نوین، روی روش‌های بهینه ذخیره آب و شناسایی فرصت‌های بیشتر در به کارگیری روش‌های جمع‌آوری رواناب به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره آب قابل دسترس، متمرکز می‌باشند. مهم ترین مرحله در بکارگیری سیستم های جمع آوری رواناب، مکان یابی عرصه های مناسب است. با شناسایی محل های مناسب برای این منظور صرفه جویی قابل ملاحظه ای در زمان و هزینه صورت می گیرد. هدف از انجام این تحقیق، تدوین چهار چوبی جهت مکان یابی عرصه های دارای توان استحصال رواناب است. به منظور ارزیابی مکانی پتانسیل تولید رواناب، در ابتدا از یک مدل مفهومی ارتباط بین بارندگی و پتانسیل رواناب استفاده شده است. با استفاده از این مدل، مقدار رواناب پتانسیل به دست آمد، سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل رستری در محیط نرم افزار Arc GIS نقشه رواناب پتانسیل تهیه گردید. درمرحله بعد اولویت بندی مناطق دارای پتانسیل جمع آوری رواناب بر اساس شاخص اقتصادی در هر زیرحوزه انجام شد. جهت ارزیابی اقتصادی از روش سود به هزینه استفاده شده است..

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial assessment of potential runoff harvesting sites in Watershed systems. (A case of study: Golbahar watershed)

نویسندگان [English]

  • Davood Akhzary 1
  • Samaneh Eftekhary 2
1
2
3
چکیده [English]

Water harvesting can be used to minimize water loss and augment water supplies in watershed systems. Water scarce countries such as some parts of Iran are facing to poor rainfall distribution. Recent initiatives focus to explore more efficient alternatives to water supply and recognition of numerous opportunities to implement runoff harvesting as a means to supplement water availability. The most important step in making use of rainwater harvesting systems is site selection appropriate. Identifying appropriate areas for water harvesting systems results. The aim of this research is developing a framework for spatial assessment of rain water harvesting potential. To assess the potential for runoff generation, A conceptual model of rainfall- runoff has been applied. Integrating this conceptual model and Arc GIS, spatial distribution of runoff potential across the study area has been estimated. Then, prioritization of areas and sub watershed for surface water harvesting Purposes has been carried out based on physical and economic index. The benefit/cost indicator has been use in the economic analysis. The results shows that these economically prioritized sub watershed are those with higher total amount of surface water harvesting potential while have lower establishment costs. It worth to mention that an extensive data set has been used for the spatial assessment purpose, The proposed methodology improve the capability for water resource management in the Golbahar and other similar watersheds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Runoff harvesting
  • spatial assessment
  • Economical evaluation
  • Golbahar Watershed
  • city of Mashhad