تفکیک مولفه های جریان سیل توسط مدل هیدرولوژیکی – توزیعی WetSpaدر حوزه آبخیز زیارت-گرگان

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به منظور تفکیک هیدروگراف جریان روش‌های گوناگون وجود دارد. جریان پایه که شامل جریان زیر قشری و جریان آب زیرزمینی می‌باشد جزئی از جریان رودخانه بوده که نسبت به بارش واکنش نشان می‌دهد. مدل هیدرولوژیکی – توزیعی WetSpaعلاوه بر محاسبه دبی و هیدروگراف جریان در هر نقطه از حوزه، تفکیک مؤلفه‌ها را به سه بخش رواناب مستقیم، جریان زیرقشری و جریان آب زیرزمینی نیز انجام می‌دهد در این تحقیق با استفاده از مدل WetSpa، شبیه‌سازی جریان و تفکیک مؤلفه‌های جریان در حوزه آبخیز زیارت صورت گرفت. جهت اجرای مدل از داده‌های هیدرومتئورولوژی ساعتی از سال 1386 تا 1390 شامل داده های بارش، تبخیر و تعرق و دما به عنوان داده ورودی مدل استفاده شد. همچنین سه نقشه اصلی مدل رقومی ارتفاعی، بافت خاک و کاربری اراضی در محیط GIS آماده شدند. نتایج شبیه‌سازی انطباق خوبی بین هیدروگراف شبیه-سازی شده و هیدروگراف مشاهداتی نشان داد. در این مطالعه سهم مؤلفه‌های جریان در بیلان آبی برای کل دوره شبیه‌سازی به‌خوبی برآورد شد. تفکیک مؤلفه های جریان در این حوزه، که بیشتر آن را جنگل تشکیل می‌دهد نشان داد که در یک واقعه سیل، 97 درصد سیل را آب پایه تشکیل داده است. تأثیر جنگل و پوشش گیاهی بر هریک از این سه مؤلفه متفاوت است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Separate components of the flood flow using the distributed hydrological WetSpa model in Ziarat- Gorgan watershed

نویسندگان [English]

  • Narges javidan
  • Abdolreza bahremand
چکیده [English]

There are many ways for flow hydrograph separation. .Base flow as a component of river flow, which reacts to precipitation, includes interflow and ground water flow. The spatially distributed hydrological WetSpa model calculates discharges and hydrograph at any point of the basin and gives 3 components of flow separately i.e. surface runoff, interflow and groundwater. In this study, the WetSpa model has been applied for flow simulation and hydrograph separation in the Ziarat river basin. In order to apply the model, hourly hydrometeorological data for a period of four years (2007-2010) including rainfall, evapotranspiration, temperature and discharge are used as inputs. Additionally, three main maps of the digital elevation model, soil map (texture), and landuse are also applied and converted to digital formats. The result of the simulation shows a good agreement between the simulated hydrograph and the observed one. The water balance components for the entire simulation period is given as well as for a flood event. In this mountainous forested watershed, the basflow forms the major part of the flow. As for the studied flood, it has formed 97% of the flood volume. . Forest and vegetation affect each of these components differently.

کلیدواژه‌ها [English]

  • distributed hydrological WetSpa model
  • separation of flow components
  • base flow
  • interflow
  • surface runoff