ارزیابی خطر بیابان‌زایی (سیستم شاخص‌های بیابان‌زایی مدیترانه‌ای اروپا، DIS4ME) منطقه مورد مطالعه: اترک سفلی در استان گلستان

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 هیئت علمی

چکیده

ببیابان‌زایی پدیده ای است که از عوامل متعددی اعم از طبیعی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر می‌گیرد و متقابلا بر این موارد تاثیر می‌گذارد. اولین گام در اجرای فعالیت بیابان‌زدایی در ممانعت از گسترش بیابان باید متکی بر شناخت پدیده هایی باشد که هم بطور مجزا و هم در کنش با یکدیگر، در یک ناحیه، تغییراتی را به وجود می آورند و منجر به بیابان زایی می-گردند. در این تحقیق با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، هشت معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، رواناب، مدیریت اراضی، کاربری اراضی، اجتماعی و ترکیبی (ESI ) در حوزه اترک سفلی در استان گلستان بر اساس سیستم شاخص‌های بیابان زایی (DIS4ME ) شناسایی و ارزیابی گردیدند. با استفاده از روش فوق هر یک از معیارها و شاخص‌های مربوطه مورد بررسی و برای هر معیار در محیط GIS لایه اطلاعاتی تهیه شد. در نهایت با تلفیق لایه های اطلاعاتی، هشت معیار در منطقه بر اساس مدل مورد مطالعه بررسی و نقشه بیابان زایی منطقه بدست آمد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان می-دهد که 5/5 درصد منطقه از نظر درجه بیابان زایی در کلاس بحرانی(الف)، 25درصدآن در کلاس بحرانی(ب) و 69درصد در کلاس بحرانی(ج) قرار دارد. معیار خاک با متوسط عددی 67/1، پوشش گیاهی با متوسط عددی 62/1 و اقلیم با متوسط عددی 58/1 بیشترین تأثیر را در بیابان‌زایی منطقه دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The assessment hazard desertification using desertification indicator system for Mediterranean Europe (DIS4ME). (case study : Atrak watershed in Golestan province)

نویسندگان [English]

  • choghi bairam komaki 2
  • majid ownegh 2
1 STUDENT
2 assistant professor
چکیده [English]

Desertification is a phenomenon that has been impacted by the natural, social and financial factors and vice versa. The first step in desertification and desertification combat plan should be based on the identification and studying phenomena which are responsible for the changes in areas and induce desertification.Also, The intensification of desert conditions is considered as a trend which leads to biological reduction of ecosystems and desertification of environmental condition. In this research, by using GIS 8 indices are selected and evaluated in Atrak Watershed of Golestan province: soil, vegetation, climate, management, Runoff, Land use and composite Inicators. The model of DIS4ME is applied in this research. Each of factors is estimated one by one, and for each of them, data was collected.The result showed that 5.5% of study area was found to be in critica (c1), 25% in critica (c2) and about 69% in critica (c3) class of desertification. Also soil, vegetation cover and climate criteria with a geometric average of 1.67, 1.62 and 1.58 show high class desertification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Desertification map
  • Geographical Information System
  • DIS4ME model desertification
  • Desertification Index
  • Atrak Sofla Watershed