دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220The effects of exposure time, different levels of arsenic and organic matter on earthworms´ growthتأثیر مدت زمان تماس، سطوح مختلف آرسنیک و مادهی آلی بر صفات رشد کرمهای خاکی1252278FAزهرا جمشیدی اردکانیگروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجاناحمد گلچینگروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان0000-0002-7193-6821عبدالحسین پری زنگنهگروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجانعباسعلی زمانیگروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجانJournal Article20121212In polluted soils, heavy metals are consumed by earthworms and transferred to other organisms through food chains. Due to the sensitivity of earthworms to pollution, they can be used as bio-indicators for soil pollution evaluation. To determine the effects of organic matter on sensitivity of earthworms to different levels of soil arsenic, a factorial experiment with completely randomized design and three replications was performed. The levels of soil arsenic were 0, 5, 10, 20, 40, 80, 160 and 320 mg kg-1 and the rates of added organic matter were 0, 5 and 10 % w/w. The earthworms were exposed to soil pollution for different time periods (0, 15, 30, 45 and 60 days) and after that the number of alive earthworms, their weights, the number of produced cocoons and the concentrations of arsenic in tissues of earthworms were determined. Anova results showed that the number of alive earthworms, their weights, the number of produced cocoons decreased as the exposure time and level of soil pollution by arsenic increased. The concentrations of arsenic in tissues of earthworms increased as the exposure time and levels of arsenic in polluted soils increased. The number of alive earthworms, their weights and the number of produced cocoons increased as the level of soil organic matter increased. But the concentrations of arsenic in earthworm tissues decreased as the level of soil organic matter increased. As the concentrations of arsenic in earthworm tissues increased, the weights of earthworms and the number produced cocoons by them decreased.کرمهای خاکی بخشی از زنجیرهی غذایی و چرخهی تجزیه در خاک هستند که ویژگیهای رشد آنها به طور نامطلوبی تحت تأثیر آلودگیهای خاک قرار میگیرد. با توجه به حساسیت کرمهای خاکی به آلودگی، از آنها میتوان به عنوان شاخص زیستی خاکهای آلوده استفاده نمود. به منظور بررسی تأثیر مدت زمان تماس و سطوح مختلف مادهی آلی خاک بر صفات رشد کرمهای خاکی در خاکهای آلوده به سطوح مختلف آرسنیک، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آلودگی خاک به آرسنیک عبارت بودند از صفر، 5، 10، 20، 40، 80، 160 و 320 میلیگرم آرسنیک در کیلوگرم خاک و سطوح مادهی آلی که به صورت کود دامی به نمونههای خاک آلوده اضافه گردید معادل صفر، 5 و 10 درصد وزنی بودند. کرمها در چهار بازهی زمانی مختلف شامل 15، 30، 45 و 60 روز در معرض آلودگی خاک قرار گرفتند و زندهمانی، وزن و تولید کوکون توسط آنها مورد بررسی قرار گرفت. در پایان آزمایش نیز میزان تجمع آرسنیک در بدن کرمها اندازهگیری شد. نتایج تجزیهی واریانس دادهها نشان داد که با افزایش سطح آلودگی خاک به آرسنیک، زندهمانی، وزن و توانایی تولید کوکون کرمها به طور معنیداری کاهش یافت ولی میزان تجمع آرسنیک در بدن آنها افزایش یافت. اثر گذشت زمان و سطوح مختلف مادهی آلی نیز بر این صفات معنیدار بود و به ترتیب آنها را کاهش و افزایش دادند.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2278_30c60e38a12f725bac5006f68da08b4a.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Technical and economic feasibility study of rooftop rainwater harvesting system
) Case Study: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources)امکان سنجی فنی و اقتصادی جمعآوری آب باران از سطح بام ساختمانها (مطالعه موردی:دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)27502279FAامیر سعدالدیندانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0002-4192-4010محبوبه بایدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0002-0600-7807اصغر نعیمیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانJournal Article20140219Shortage of freshwater in some parts of Iran is quite serious that needs to be addressed adequately. Rainwater harvesting is considered to be one of the effective ways to reduce the dependence on the conventional fresh water resources. This paper focuses on the feasibility study for implementing rainwater collection systems from rooftops at Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources (GUASNR). The paper consists consists of literature review, water balance analysis on two campuses of the university, water quality and microbiology assessment of rainwater for a few samples collected from different rooftops as well as a cost-benefit analysis to determine financial justification. The analysis reveals that rainwater harvesting can reduce the pressure on the municipal water consumption significantly even during dry months. The water quality and microbiology analyses show that careful considerations need to be taken for the possible contamination by pathogens mainly by coliforms and E-coli if drinking consumption is meant. Additionally, in a roof rainwater harvesting system it is essential to design and assemble a filter and a first flush devise properly. The cost-benefit analysis shows that a rainwater harvesting system is economically feasible for the study area although the ratio is negative for a proportion of planning horizon for subsidised pricing. This paper increases the awareness of policy makers and managers of municipal water resources towards knowledge and environmental-based solutions in line with utilising alternative water resources. This can provide the required basis for fund allocation and adequate consideration in policy making and planning programs.کمبود آب شیرین در بعضی مناطق بحرانی جدی است. یکی از روشهای کاهش اتکاء به منابع آب معمول، جمعآوری آب باران است. این مقاله به تحقیقی در خصوص روشهای امکانسنجی اجرای سامانه جمعآوری آب باران از بام ساختمانهای دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان میپردازد. در آن از تجزیه و تحلیل بیلان آب در پردیسهای دانشگاه، ارزیابی کیفی و میکروبیولوژیکی آب باران در چند نمونه از آب جمعآوری شده از بامهای مختلف و نیز برای بررسی توجیه اقتصادی از تجزیه و تحلیل نسبت عایدی به هزینه استفاده شده است. نتایج محاسبه بیلان آبی نشان داد که جمعآوری آب باران بهطور قابلملاحظهای حتی در ماههای خشک میزان تکیه بر منابع آب شیرین شهری را کاهش میدهد. نتایج بررسی پارامترهای کیفیت شیمیایی و میکروبیولوژیک، لزوم توجه دقیقتر به آلودگیهای احتمالی آب، بهدلیل وجود عوامل بیماریزا بهویژه کلیفرمها و ایکولی برای مصرف شرب را نشان میدهد. لذا، لازم است در سامانههای جمعآوری آب باران به نصب فیلتر و انحرافدهنده اولیه توجه خاص شود. تجزیه و تحلیل نسبت عایدی به هزینه نشان میدهد که در منطقه مورد مطالعه، احداث سامانه یاد شده توجیه اقتصادی دارد، اگرچه این نسبت در بخشی از افق برنامهریزی 20 ساله برای گزینههای قیمتگذاری بر مبنای بهای آب شهری گرگان (نرخ یارانهای) کمتر از یک میباشد. این مقاله توجه سیاستگذاران و مدیران منابع آب شهری نسبت به دانش و راهحلهای منطبق بر محیط زیست در راستای معرفی و استفاده از منابع آبی مختلف را افزایش میدهد، تا زمینهساز تأمین اعتبار لازم و توجه کافی در برنامهریزیها و سیاستگذاریها باشد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2279_bf6ad587ef480e0111f35ad5772823f5.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Developing management plan in Sabzevar regionتدوین برنامه مدیریت بیابانزایی منطقه سبزوار51712280FAاسماعیل سیلاخوریدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجید اونقدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانامیر سعدالدیندانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0002-4192-4010Journal Article20131024Desertification is one of the greatest environmental challenges at the present time. The aim of this research, the presentation of desertification management plan is based on desertification risk map.Once produced, the work-unit map (geomorphological facies)of Sabzevar,a scoring process in each unit according to the MICD model and the desertification hazard map was done. The risk number was defined for each work-unit by multiplying desertification hazard classes to elements at risk and vulnerability of the elements at risk which obtained risk classes by classification of risk number. Then, management strategies and schedules were defined on the basis of the risk classes, field’s characteristics and important desertification indices in each work unit. These strategies introduced in the frame of 4 strategy and 10 desertification management plans and prepared the map of desertification management plan for Sabzevar.The results showed that: The largest share of the area(i.e. 37.44%)and the smallest(i.e. 0.08%)were devoted to the classes of IIb and IIIc respectively.The IIb class covered mostly clay pans, alluvial fans and also enclosed a large proportion of the Erg-e-Khartouran sand dunes. The effective indices in desertification of the IIb class were effective vegetation cover in soil and soil’s pressure resistance in arid conditions in the rangeland category and were soil surface traces of wind abrasion and sand accumulation in the areas of lack of land-use. According to the effective desertification indices in the area for the IIb class, it was proposed a managerial plan such as planting shrubs, revitalizing the vegetation stand and establishing wind breaks.بیابانزایی یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی زمان حال به شمار میرود. هدف از این تحقیق ارائه برنامه مدیریت بیابانزایی بر اساس نقشه ریسک بیابانزایی میباشد. بعد از اینکه نقشه واحدهای کاری (رخساره ژئومورفولوژی) منطقه سبزوار تهیه گردید، در هر یک از آنها ارزشدهی بر اساس مدل MICD صورت گرفت و نقشه خطر بیابانزایی تهیه شد. از ضرب کلاسهای خطر بیابانزایی (H) در کلاسهای عناصر در معرض خطر (E) و کلاس درجه آسیبپذیری عناصر (V) عدد ریسک برای هر واحد کاری محاسبه شد که از کلاسبندی این اعداد، کلاسهای ریسک (R) بدست آمد. سپس در هر واحد کاری، با استفاده از کلاسهای ریسک، شرایط منطقه و شاخصهای مهم بیابانزایی، راهکارها و برنامههای مدیریتی بیابانزایی ارائه شد. این راهکارها در قالب 4 راهبرد و 10برنامه مدیریت خطر بیابانزایی معرفی و نقشه برنامه مدیریتی برای منطقه سبزوار تهیه گردید. نتایج نشان داد که بیشترین (44/37 درصد) و کمترین (08/0 درصد) سطح منطقه مورد مطالعه را به ترتیب کلاس IIb و کلاس IIIc به خود اختصاص داده است. کلاس IIb دشتهای رسی، مخروطافکنهها و قسمت بزرگی از تپههای ماسهای ارگ خارتوران را پوشش داد. شاخصهای مؤثر در بیابانزایی این طبقه (IIb)، در اراضی با کاربری مراتع: پوشش گیاهی مؤثر در خاک و مقاومت فشاری خاک در شرایط خشک و در اراضی فاقد کاربری: آثار بادساییدگی خاک و آثار انباشت خاک بودند. با توجه به شاخصهای مؤثر در بیابان-زایی منطقه، برای کلاس IIb برنامههای مدیریتی چون بوتهکاری، احیاء رویشگاهها و احداث بادشکن پیشنهاد شد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2280_585c8963dbcb55220c514329f481f65e.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Digital soil mapping using Random Forest model in Golestan provinceپهنهبندی رقومی واحدهای خاک با استفاده از مدل درختان تصمیمگیری تصادفی در استان گلستان73932281FAمحمدرضا پهلوان راددانشجوی دکترا -گروه خاکشناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانفرهاد خرمالیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاننورایر تومانیانمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهانفرشاد کیانیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانبایرام کمکیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانJournal Article20131103Soil maps are the major sources for management of lands, natural resources and environmental aspects. Digital soil mapping methods can decrease the cost of mapping and are not time-consuming. Conditioned Latin Hypercube Sampling for determining the sites of sampling and Random Forest to predict soil sub group classes were evaluated at an area of 85000 ha in Golestan province. 12 environmental variables including terrain attribute, geomorphology units and vegetation cover index were used as predictor parameters. There were11 sub group classes in the soils of study area. The results revealed that the lowest OOB estimate error rate in modeling was 52.53 %. The soil classes with higher frequency had lower OOB error. Gypsic Aquisalids with 22 samples and Aquic Calcixerepts with 9 and Typic Haploxerepts with 22 samples had the OOB error rates 22, 25 and 37%, respectively. Gypsic Haploxerepts (6 samples), Typic Aquisalids (5 samples) Typic Calcixerepts (4 samples), Typic Calcixerolls (4 samples) and Typic Halaquepts (3 samples) had OOB error rate 100%. SAVI, geomorphology, elevation and aspect were the most importance parameters in prediction of soil map and increasing model accuracy. Results indicate that RF technique can be reliable and appropriate method to give satisfactory results with small samples.نقشههای خاک از منابع عمده اطلاعات برای مدیریت اراضی، منابع طبیعی و محیط زیست هستند. استفاده از روش-های نقشهبرداری رقومی باعث کاهش هزینه و صرفهجویی در زمان در مطالعات شناسایی خاک میگردد. روش نمونهبرداری مکعب لاتین مشروط (cLHS ) جهت تعیین محل نقاط نمونهبرداری و تکنیک درختان تصمیمگیری تصادفی (RF ) جهت تخمین نقشه زیرگروههای خاک در سطحی حدود 85000 هکتار از اراضی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفتند. 12متغیر محیطی شامل خصوصیات زمین، واحدهای ژئومورفولوژی و شاخص پوشش گیاهی به عنوان تخمینگر مورد استفاده قرار گرفته شدند. نتایج نشان داد که تعداد کلاسهای خاک موجود در سطح زیر گروههای بزرگ خاک در محدوده مورد مطالعه 11 کلاس بود. کمترین مقدار خطای تخمین نمونههای اعتبار سنجی در مدل سازی 53/52 بدست آمد. نتایج نشان داد که کلاسهایی که نمونه بیشتری داشتند خطای کمتری داشتند. کلاسهای جیپسیک آکوییسالیدز با 22، آکوئیک کلسیزرپتز با 9 و تیپیک هاپلوزرپتز با 22 نقطه مشاهداتی بهترتیب دارای خطای 22، 25 و 37 درصد بودند. کلاسهای جیپسیک هاپلوزرپتز با 6، تیپیک آکوییسالیدز با 5، تیپیک کلسیزرپتز و تیپیک کلسیزرولز با 4 و تیپیک هالوآکوئپتز با 3 نقطه مشاهداتی دارای خطای 100 درصد بودند. بین متغیرهای مختلف شاخص پوشش گیاهی، ژئومورفولوژی، ارتفاع و جهت شیب دارای بیشترین اهمیت در تخمین کلاس بودند. نتایج نشان داد که روش RF میتواند یک روش قابل اعتماد و با دقت مناسب باشد که با تعداد نمونه کم تخمین قابل قبول ارائه می دهد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2281_334f459421a0471c86f9f534d20c27e3.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Performance comparison of gene expression programming and artificial neural network methods to estimate water distribution uniformity in sprinkler irrigationمقایسه عملکرد دو روش برنامهریزی بیان ژن و شبکه عصبی مصنوعی به منظور تخمین ضریب یکنواختی توزیع آب در آبیاری بارانی951142282FAزیبا قزلباشندارم.مهدی ذاکری نیااستادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانابوطالب هزار جریبیدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانامیر احمد دهقانیدانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانJournal Article20140208Uniformity of sprinkler irrigation is an important technical parameter in the design of sprinkler irrigation systems and its value has a significant impact on the quality and the efficiency of investment in irrigation projects. With sprinkler irrigation, determining CU from a single sprinkler is time consuming due to the overlap of adjacent sprinklers and in different amounts of operating pressures (P), riser heads (Hr), sprinkler spacing on laterals (Sl) and the distance between laterals (Sm). In this research, CU quantities of two model sprinklers (AQ-20 and KA-6) were measured in slow wind velocity (0-2 m/s) , at Hashemabad cotton research station of Gorgan city under 4 different operating pressures (2, 2.5, 3 and 3.5 at), 16 distances of sprinklers (including 9×18, 12×18, 15×18, 18×18, 9×15, 12×15, 15×15, 18×15, 9×12, 12×2, 15×12, 18×12, 9×9, 9×12, 9×15, 9×18) , 4 riser heads (60, 90, 120 and 150 cm) and 3 arrangements of sprinklers (square, rectangular and triangular). For estimating CU based on gene expression programming (GEP) and artificial neural network (ANN) methods P, Hr, Sl and Sm were selected as the input variables. By statistical comparison of results, root mean squared error (RMSE) for AQ-20 sprinkler in GEP and ANN methods were obtained as 0.06 and 0.062 and for KA-6 sprinkler as 0.067 and 0.064, respectively. The results indicate the high accuracy of the two methods for modeling since GEP is capable of estimating an explicit equation for estimating CU, it incorporates a more practical feature.یکنواختی توزیع آب (CU) یک پارامتر مهم فنی در طراحی سیستمهای آبیاری میباشد و مقدار آن تاثیر مهمی بر کیفیت و بازده سرمایهگذاری در پروژههای آبیاری دارد. اندازهگیری CU در آبیاری بارانی ثابت از روی نتایج یک آبپاش منفرد با توجه به در نظر گرفتن همپوشانی آبپاشهای مجاور و در مقادیر مختلف فشار کارکرد آبپاش (P)، ارتفاع پایه آبپاش (Hr)، فاصله آبپاشها روی لولههای جانبی (Sl) و فاصله لولههای جانبی از یکدیگر (Sm) امری زمان بر میباشد. در این پژوهش، CU برای آبپاشهای مدل 20AQ- و 6KA- در 4 تیمار فشارکارکرد (2، 5/2، 3 و 5/3 اتمسفر)، 16 تیمار فواصل آبپاشها (Sl×Sm) شامل (9×18، 12×18، 15×18، 18×18، 9×15، 12×15، 15×15، 18×15، 9×12، 12×12، 15×12، 18×12، 9×9، 12×9، 15×9 و 18×9 متر)، 4 تیمار ارتفاع پایه آبپاش (60، 90، 120 و 150 سانتیمتر) و 3 تیمار آرایش آبپاشها (مربعی، مستطیلی و مثلثی) در شرایط باد آرام (2-0 متر بر ثانیه) در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان اندازهگیری شد. بهمنظور برآورد CU براساس روشهای برنامهریزی بیان ژن (GEP) و شبکه عصبی مصنوعی(ANN)، P, Hr , Sl ,Sm بهعنوان پارامترهای ورودی درنظر گرفته شدند با مقایسه آماری نتایج محاسباتی، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای روشهای GEP و ANNدر آبپاش 20 AQ- برابر 06/0 و 062/0 و در آبپاش 6KA- نیز به ترتیب برابر 067/0 و 064/0 بهدست آمد که این امر بیانگر دقت بالا هر دو روش در مدل-سازی است. از آنجایی که مدل GEP قادر به ارائه رابطهای صریح برای تخمین ضریب یکنواختی است، جنبه کاربردی بیشتری دارد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2282_781122c6802526d45811471dce93ad05.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Evaluation of the Hydrus-2D in Simulation of Drainage Water and Phosphorus leaching with Different Fertigation Methods in Onion Fieldارزیابی مدلHydrus-2D در شبیه سازی آب زهکشی و آبشویی فسفر با روشهای مختلف کود آبیاری در مزرعه پیاز1151332283FAخلیل اژدریهیئت علمی دانشگاه شاهرودهادی قربانیهیئت علمی دانشگاه شاهرودآتنا رنجبریاندانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه شاهرودJournal Article20130510Abstract<br />Selection of proper fertigation method will decrease environmental pollution. The objective of this research was estimation of drainage water and phosphorus leaching with different fertigation methods in onion field in Shahrood. In this research 4 fertigation methods used. Two methods were weekly fertigation 10 minutes before and after irrigation and other two methods were alternate day fertigation 10 minutes before and after irrigation with drip system in 3 types of soils sandy loam, sandy clay loam and silty clay loam soil. Modeling method has been used in research. Results of research showed that in the fertigation system drainage water was 3 percent and in basin irrigation it was more than 50 percent. Also result of research showed that the method of weekly fertigation 10 minute before irrigation was the best method in comparison with other methods. This method comparison other fertigation method had 28% more yield and with comparison basin irrigation it had 70% more yield in sandy loam soil. In this method phosphorus leaching was 0.9, 0.8 and 0.6 kg/ha in sandy loam, sandy clay loam and silty clay loam soil respectively. This method with comparison of alternate day fertilizer distribution method is showing 12, 7.6 and 4.4 percent less phosphorus leaching in sandy loam, sandy clay loam and silty clay loam soil respectively. Another result of research reveal that this method is showing 32.2 percent less phosphorus leaching in sandy loam soil comparison basin irrigation method.چکیده<br />مناسبترین روش کود آبیاری، آلودگی محیط زیست را به حداقل می-رساند. این پژوهش بمنظور برآورد آب زهکشی و آبشویی فسفر باروشهای مختلف کود آبیاری، با کاشت پیاز در شاهرود صورت گرفت. دراین پژوهش 4 روش کود آبیاری در 3 نوع خاک لوم شنی، لوم رسی شنی و لوم سیلتی رسی مورد آزمایش قرار گرفت. روشهای کود آبیاری تحقیق عبارت بودند از: 2روش تزریق کود هفتگی، 10 دقیقه قبل و بعد از آبیاری و 2 روش تزریق کود یک روز در میان، قبل و بعداز آبیاری. مطالعه به روش مدلسازی با Hydrus-2D انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد درروش های کودآبیاری میزان آب زهکشی شده کمتر از 3 درصد و در آبیاری کرتی بیش از 50 درصد بوده است. همچنین نتیجه دیگر نشان داد که روش کود آبیاری هفتگی 10 دقیقه قبل از آبیاری نسبت به روشهای دیگر ارجحتر است. این روش نسبت به سایر روشهای کود آبیاری 28 درصد و نسبت به آبیاری کرتی 70 درصد در خاک لوم شنی افزایش عملکرد داشت. همچنین با این روش، میزان آبشوئی فسفر 9/0 ، 8/0 و 6/0 کیلوگرم در هکتار بترتیب در خاکهای لوم شنی، لوم رسی شنی و لوم سیلتی رسی برآورد گردید که نسبت به روش کود آّبیاری یک روز در میان در خاک لوم شنی 12 ، درخاک لوم رسی شنی 6/7 ودر خاک لوم سیلتی رسی 2/4 درصد آبشوئی کمتریداشت. همچنین در این روش نسبت به آبیاری کرتی آبشوئی فسفر درخاک لوم شنی 2/32 درصد کمتر شد. شاخص های آماری NRMSE و R2 نتایج رضایت بخشی داشتندhttps://jwsc.gau.ac.ir/article_2283_4e841aa990de5e6610633c7e424facf8.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Assessment of Soil Erosion Risk using a Fuzzy Model in Gharnaveh Watershed, Golestanارزیابی خطر فرسایش خاک با استفاده از یک مدل فازی در آبخیز قرناوه گلستان1351542284FAمهدی عرفانیانعضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی - دانشگاه ارومیهپریسا قهرمانی ساعتلودانش آموخته دوره ارشد رشته آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیهحسین سعادتاستادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری تهرانJournal Article20130522The awareness of soil erosion risk in watersheds can facilitate the identification of critical areas as well as the prioritizing of soil conservation and management plans. The present research aims to develop a new fuzzy model and its validation for soil erosion risk mapping in Gharnaveh watershed, located in the Golestan province, Iran. Soil erosion risk mapping was conducted in three steps: at first, the map of soil protection index (SPI) (NDVI) was created using two primary factors of Land Use-Land Cover (LU-LC) and the normalized difference vegetation index. At the second stage, a map of potential erosion index (PERI) was created based on three raster layers of slope, rainfall erosivity and soil erodibility. Finally, The output of the fuzzy modeling (the SPI and PERI maps) were combined to produce the actual erosion risk index (AERI) map. The RUSLE model was utilized to validate the fuzzy model of soil risk map. The kappa coefficient of the class of very high risk (VH) reveals that the reclassified AERI map could identify relatively well the critical areas with high soil erosion potential in the Gharnaveh watershed compared with the RUSLE soil erosion risk map (as reference map). The findings in this research are very useful for managers, decision makers with respect to projects implementation, the prioritization of sub-watersheds and choosing proper watershed management practices.آگاهی از میزان خطر فرسایش خاک در آبخیزها، امکان شناسایی نواحی بحرانی و اولویتبندی برنامههای مدیریتی و حفاظتی را فراهم میسازد. هدف از تحقیق حاضر، تهیه و اعتبارسنجی یک مدل فازی برای ارزیابی خطر فرسایش خاک در آبخیز قرناوه گلستان است. تهیه نقشه خطر فرسایش خاک در سه مرحله انجام گرفت: در مرحله اول، نقشه شاخص حفاظت خاک (SPI) با استفاده از دو لایه کاربری اراضی- پوشش اراضی (LU-LC) و شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) تهیه شد. در مرحله دوم نقشه شاخص پتانسیل فرسایش خاک(PERI) بر اساس سه لایه رستری درجه-طول شیب(LS)، فاکتور فرسایندگی باران (R) و فاکتور فرسایشپذیری خاک(K) تهیه شد. در مرحله نهایی، نقشههای SPI و PERI باهم ترکیب شده و نقشه خطر فرسایش خاک (AERI) بدست آمد. معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (RUSLE) به منظور اعتبارسنجی نقشه فازی خطر مورد استفاده قرار گرفت. مقدار ضریب کاپا برای کلاس خطر خیلی بالا نشان داد که نقشه AERI در مقایسه با نقشه خطر مبتنی بر مدل RUSLE (نقشه مرجع) در شناسایی نواحی بحرانی از کارایی نسبتا خوبی برخوردار میباشد. کاربرد این مدل فازی برای نقشه خطر فرسایش خاک، برای مدیران و تصمیمگیران به عنوان یک روش ساده و آسان در اولویتبندی زیرحوزههای بحرانی و انتخاب اقدامات آبخیزداری مناسب توصیه میشود.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2284_ad7a6d91dd0919bf1e802645ead49e58.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220An investigation of sweet corn yield and water use influenced by different deficit irrigation methods and two sowing patterns.بررسی عملکرد و مصرف آب در ذرت شیرین تحت تاثیر شیوههای مختلف کم آبیاری در دو الگوی کاشت1551712285FAعلیرضا کیانیمرکز تحقیقات کشاورزی گرگانعلیرضا صابریعضو هیئت علمیJournal Article20130514In the water scarcity condition, using deficit irrigation and appropriate sowing patterns are the most strategies to improve water productivity. An experiment was conducted to investigate the effect of different sowing patterns (SP) and some deficit irrigation methods on yield, water use efficiency (WUE) and yield response factor (Ky) of sweet corn. The experimental design was a split plot in a randomized complete block design with three replications. Treatments were including two irrigation intervals (6-day S1, and 10-day S2,) as main plots, single-row SP (every furrow irrigation (EFI) I1, variable alternate furrow irrigation (VAFI) I2, and fixed alternate furrow irrigation (FAFI) I5) and double-row SP (EFI, I3, VAFI, I4 and FAFI, I6) as sub plots. Results have shown that the difference in grain yield between treatments was significant, but non-significantly between deficit irrigation treatments. Runoff in I1 and I3 treatments were higher than other treatments, and also FFI treatments were also more VAFI treatments, and therefore, the amount of absorbed water in VAFI was more than FAFI treatment. Runoff was reduced by 24% when the irrigation interval was increased from 6 to 10 days. Runoff in the double-row treatments was reduced and thus more water absorbed when they are compared to the single-row treatments. Relationship between crop evapotranspiration (ETc) and yield was obtained a relatively strong linear relationship (R2 = 0.80) and Ky was estimated 1.14. The WUE comparison of maize in different treatments have shown that alternate furrow irrigation with 50% saving of water is higher beneficial than EFI.در شرایط کمبود آب استفاده از روش کمآبیاری و الگوی مناسب کاشت از گزینههای موثر در افزایش بهرهوری آب محسوب میشوند. جهت بررسی تاثیر الگوهای مختلف کاشت و چند شیوه کم آبیاری روی عملکرد، مصرف آب، کارایی مصرف و ضریب واکنش گیاه ذرت آزمایشی با استفاده از کرتهای خرد شده با 3 تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به اجرا درآمد. دورهای آبیاری (6 و 10روزه ) به عنوان کرتهای اصلی و تیمارهای الگوی کاشت در کرتهای فرعی شامل الگوی کاشت یک ردیفه و دو ردیفه (هر کدام بصورت آبیاری کامل، یک در میان متناوب و آبیاری یک در میان ثابت جویچهها) انتخاب شدند. نتایج نشان داد که اختلاف عملکرد دانه ذرت بین تیمارهای آبیاری کامل و یکدرمیان معنیدار ولی بین تیمارهای یکدرمیان غیرمعنیدار بود. مقدار رواناب در تیمارهای I1 و I3 بیشتر از بقیه تیمارها و تیمارهای یکدرمیان ثابت نیز بیشتر از یکدرمیان متغیر بود.ه و در نتیجه مقدار نفوذ آب در تیمار آبیاری یکدرمیان متناوب بیشتر از آّبیاری یکدرمیان ثابت بود. با افزایش دور آبیاری از 6 به 10 روز مقدار رواناب حدود 24 درصد کاهش یافت. رابطه بین تبخیر- تعرق و عملکرد گیاه یک رابطه خطی نسبتاً قوی (R2=0.80) و ضریب واکنش گیاه به آب برابر 14/1 به دست آمده است. مقایسه کارایی مصرف آب ذرت نشان داده است که آبیاری یکدرمیان شیارها با50 درصد صرفه جویی در آب سودمندی بالاتری نسبت به آبیاری کامل شیارها دارد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2285_a88a57632fbffd8a2a02093e87e0ae6b.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Study the amounts of nitrogen mineralization from organic manures at different moisture conditionsمطالعه میزان رهاسازی نیتروژن کودهای آلی در شرایط رطوبتی مختلف1731902286FAفتح اله مدرومیدانشجوی ارشد دانشگاه فردوسی مشهدحجت امامیاستاد دانشگاه فردوسی مشهد0000000284378419علیرضا آستارائیاستاد دانشگاه فردوسی مشهدرضا خراسانیاستاد دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20130302Regard to importance of organic manures application in agriculture, this research was carried out to study the amounts of nitrogen mineralization from organic manures as a completely randomized design with factorial experiment and 3 replications. Amounts of mineralized nitrogen in four organic manures (i.e. sewage sludge, poultry manure, cattle manure, and wheat straw) at two levels of moisture including low (40 % of field capacity) and high (75 % of field capacity) were measured during 10 days intervals for two months. The cumulative amounts of mineralized ammonium (NH4+) and nitrate (NO3-) was measured by spectrophotometer method. The results showed that the mineralized NH4+ decreased during the studied period. The type of manure, moisture, and the time caused to significant difference in mineralization of NO3-. Also, the interaction effects of manure-time, and time-moisture were significant on mineralized NO3-. The highest mineralized nitrogen (NH4+ and NO3-) was found in poultry manure treatment (269.7 mg kg-1). The trend of mineralization was poultry manure > cattle manure > sewage sludge > wheat straw. By increasing the moisture from 40 to 75 % of filed capacity, the amounts of mineralized nitrogen was increased 36, 9, 6, and 86 percent in poultry manure, sewage sludge, cattle manure, and wheat straw, respectively. Therefore, due to improving soil physical properties and the availability of some nutrition requirement for plants, application the organic manures especially poultry manure is recommended.باتوجه به اهمیت کاربرد کود های آلی در بخش کشاورزی این تحقیق به منظور بررسی میزان معدنی شدن نیتروژن در کود-های آلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. میزان رهاسازی نیتروژن در چهار نوع کود آلی (لجن فاضلاب، کود مرغی، کود گاوی، کاه وکلش گندم) در دو سطح رطوبت خاک 40 (کم) و 75 (زیاد) درصد ظرفیت زراعی و در فواصل زمانی10 روز به مدت 2 ماه اندازهگیری شد. آمونیم و نیترات حاصل از رهاسازی نیتروژن به صورت تجمعی با روش اسپکتروفتومتری اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که آمونیم آزاد شده در طول دوره آزمایش دارای روند کاهشی بود. نوع منبع کودی، رطوبت و زمان باعث اختلاف معنیداری در میزان رهاسازی نیترات گردید. همچنین اثرات متقابل کود- زمان و زمان-رطوبت نیز در میزان رهاسازی نیترات معنیدار شد. بیشترین میزان نیتروژن آزاد شده (آمونیم و نیترات) در کود مرغی با میانگین 7/269 میلیگرم برکیلوگرم نیتروژن مشاهده شد. ترتیب معدنی شدن بهصورت کود مرغی > کود گاوی > لجن فاضلاب> کاه و کلش گندم بود. با افزایش رطوبت از 40 به 75 درصد ظرفیت زراعی میزان رهاسازی نیتروژن در تیمارهای کود مرغی، لجن فاضلاب، کود گاوی و کاه وکلش گندم به ترتیب 36 ، 9 ،6 و 86 درصد افزایش نشان داد. از این رو استفاده از کودهای آلی به ویژه کود مرغی برای بهبود ویژگیهای فیزیکی خاک و فراهمی بخشی از نیاز غذایی گیاهان توصیه میشود.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2286_a58e59eca8e651c5bb5a1ec65991955e.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Investigation the efficiency of using bed sill in reduction of scour around single pier and side-by-side piersبررسی عملکرد آبپایه در کاهش آبشستگی اطراف تک پایه و پایههای دوتایی عمود بر مسیر جریان1912052287FAنشاط موحدیدانش آموخته ی کارشناسی ارشد سازههای آبی0000-0002-3568-2115امیر احمد دهقانیدانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانعبدالرضا ظهیریاستادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0003-2009-5046محمد جواد اعرابیکارشناس ارشد مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی اصفهانJournal Article20140309Occurrence of local scour phenomenon around the bridge piers is the main cause of bridge failure. Thus, estimation of scour depth as well as development of solutions to control or reduce its affect seems to be necessary. Using bed sill at downstream of the bridge pier is one of the ways that have recently attracted attention of researchers. In this study, the efficiency of bed sill in reduction of scour around single pier and side-by-side piers, have been investigated experimentally, for clear water conditions. Bed sill located in a same level with the bed sediment and in two various positions downstream of single pier and two side-by-side piers with distances of an equal and twice of pier diameter. The results showed in both single pier and side-by-side piers when bed sill is located adjust to the pier the maximum efficiency of bed sill achieved; as the scour depth in front of single pier and side-by-side piers with distance of twice of pier diameter reduces 29.6% and 34%, respectively. Also, the location of maximum scour depth in single pier occurs in front of the pier but in side-by-side piers it transferred to the downstream.وقوع آبشستگی موضعی اطراف پایههای پل یکی از دلایل اصلی تخریب آنها است. بنابراین پیشبینی عمق آبشستگی و ارایه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش آن ضروری است. یکی از روشهایی که اخیراً مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، استفاده از آبپایه در پاییندست پایههای پل میباشد. در این تحقیق به بررسی آزمایشگاهی تأثیر استفاده از آبپایه در کنترل آبشستگی اطراف پایههای تکی و دوتایی عمود بر مسیر جریان در شرایط آب زلال پرداخته شد. آبپایه هم تراز با بستر رسوبی و در دو فاصله در پائیندست تک پایه و پایههای دوتائی عمود بر مسیر جریان با فواصل مختلف بین پایهها (یک و دو برابر قطر پایه) مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد در هر دو حالت تک پایه و پایههای دوتایی عمود بر مسیر جریان، هنگامی که آبپایه به پایه چسبیده است، حداکثر کارائی آبپایه حاصل میشود؛ بطوریکه عمق آبشستگی جلوی پایه در تک پایه 6/29 درصد و در پایه های دوتایی با فواصل دو برابر قطر پایه 34 درصد کاهش مییابد. همچنین محل حداکثر عمق آبشستگی در تک پایه در جلوی پایه رخ میدهد اما در پایههای دوتایی به پائیندست منتقل میگردد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2287_4f8ff0c240eaa2d1f772c49bdd601d0c.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Analysis of Temporal Variation of Hydrological Processes from Experimental Small Plots in a Forest Watershedتحلیل تغییرات زمانی فرآیندهای هیدرولوژیکی کرت های کوچک آزمایشی در یک حوزه آبخیز جنگلی2072222288FAسیدحمیدرضا صادقیدانشگاه تربیت مدرّس0000-0002-5419-8062ملیحه سادات ظریف معظمدانشگاه تربیت مدرسسیدخلاق میرنیادانشگاه تربیت مدرسJournal Article20130408Studying hydrological processes is important for effective management of soil and water resources. However, it has received less attention. Therefore, the present study was conducted to analyze temporal variations of hydrological processes in each of experimental plots in a forest watershed. Experiments were carried out with simulated rainfall intensity of 1.6 mm min-1 and experimental plots of 30×30 cm in downstream of Educational and Research Forest Watershed of Tarbiat Modares University. The temporal variations of runoff depth, runoff commencement time and sediment yield were investigated for eight months from September 2008 to April 2009. Results indicated that the aforementioned variables have been changing over the time. Runoff depth was measured in March and November with respective value of 12.5 and 10.2 mm with the highest antecedent soil moisture of 25 and 23%, and the lowest surface litter cover. Sediment yield was at the maximum rate in April and May with rate of 21.1 and 18.9 mg due to reduction in soil surface cover. In addition, runoff commencement time was highly dependent on antecedent soil moisture if the soil surface was not covered well. October with low antecedent soil moisture of 9% had the maximum time of runoff generation of about 67 seconds. Runoff generation had the minimum time of about 32 seconds with the maximum soil moisture in early March. In other months, it was hard to find a reasonable relation in this way, whereby, it could be deduced that runoff beginning time was sensitive to environmental conditions.امروزه مطالعه فرآیندهای هیدرولوژیکی سامانههای مختلف از مهمترین پیشنیازهای مدیریت منابع آب و خاک است. حالآنکه مطالعه تغییرات زمانی فرآیندهای مختلف هیدرولوژیکی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، این پژوهش با هدف تحلیل تغییرات زمانی فرآیندهای هیدرولوژیکی کرتهای آزمایشی در در پائیندست آبخیز حوزه آبخیز جنگلی آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس واقع در استان مازندران انجام شد. آزمایشها با شدت بارش شبیهسازی شده حدود 6/1 میلیمتر در دقیقه و کرت 30 × 30 سانتیمتر صورت پذیرفت. تغییرات زمانی ارتفاع، زمان شروع رواناب و رسوب تولیدی طی 8 ماه از مهر 1387 تا اردیبهشت 1388 بهصورت ماهانه بررسی شد. نتایج بهدست آمده دلالت بر تغییرپذیری زمانی آمارههای مورد بحث در طول دوره آزمایش داشت. ارتفاع رواناب در ماههای اسفند و آبان با رطوبت پیشین بالای خاک (25 و 23 درصد) و پوشش کم لاشبرگ سطحی، بالا و بهترتیب 5/12 و 2/10 میلیمتر بوده است. همچنین در ماههای فروردین و اردیبهشت بهسبب کم بودن نسبی پوشش گیاهی، رسوب تولیدی بهترتیب به-حدود 1/21 و 9/18 میلیگرم افزایش یافته است. زمان شروع رواناب در ماههای با پوشش کم سطح زمین تحت تاثیر رطوبت خاک قرار گرفته بود. در ماه مهر با کمترین رطوبت پیشین (نه درصد)، بیشترین زمان تولید رواناب در حدود 67 ثانیه و در اسفند با بالاترین مقدار رطوبت خاک (25 درصد) پائینترین زمان تولید رواناب در حدود 32 ثانیه را داشته است. زمان شروع رواناب در ماه-های دیگر با تغییر پوشش سطح زمین رفتار نامنظمی داشته که حاکی از حساسیت آن نسبت به شرایط محیطی بوده است.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2288_3291fd94dbc9d77ff563374aec535683.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Developing Equations to Predict the Pattern of Soils Moisture Redistribution in Surface and Subsurface Drip Irrigation Systems Using Dimension Analysisارائه روابطی برای پیشبینی الگوی توزیع مجدد رطوبت خاک در سیستم آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی به روش آنالیز ابعادی2232372289FAبختیار کریمیگروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، دانشجوی دکتریتیمور سهرابیگروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، استادفرهاد میرزاییگروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، استادیاربهنام آباباییدانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایرانJournal Article20130204Modelling moisture redistribution in soils after irrigation cutoff and utilizing this parameter in system design can be considered as one of the criteria for improving water productivity in surface and subsurface irrigation systems. In this study, experiments were carried out in a transparent plexy-glass tank (0.5m.1.22m.3m) using three different soil textures (fine, heavy and medium). The drippers were installed at 4 different soil depths (surface, 15cm, 30ch and 45cm). The emitter outflows were considered 2.4 and 4 lit/hr with irrigation duration of 6hr. Then, using the- theorem of Buckingham and Dimension Analysis (DA), equations were developed to estimate the pattern of moisture redistribution (horizontal and vertical) after irrigation cutoff in surface and subsurface drip irrigation systems. The results of the comparisons between simulated and observed values showed that these equations are very capable in predicting the pattern of moisture redistribution in different directions. Considering these equations in designing surface and subsurface drip irrigation systems could improve system performance.مدلسازی الگوی توزیع مجدد رطوبت بعد از زمان آبیاری و در نظر گرفتن این پارامتر در طراحی میتواند به عنوان یکی از معیارهای افزایش بهرهوری مصرف آب در سیستمهای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی محسوب گردد. در این مطالعه، آزمایشها در یک مدل پلکسیگلاس شفاف با ابعاد m5/0×m22/1×m3 و برروی سه نوع بافت (متوسط، سنگین و سبک) به انجام رسید. قطرهچکانها در چهار عمق صفر (سطحی)، cm15 (H1)، cm30 (H2) و cm45 (H3) مورد ارزیابی قرار گرفتند. دبی قطرهچکانها با زمان آبیاری 6 ساعت و با مقادیر 4/2 (Q1) و 4 (Q2) لیتر در ساعت اعمال گردید. سپس، به کمک قضیه π باکینگهام و با استفاده از آنالیز ابعادی روابطی به منظور تخمین الگوی توزیع مجدد رطوبت بعد از زمان آبیاری در سیستمهای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی ارائه گردید که تابعی از حجم آب کاربردی در زمان آبیاری، هدایت هیدرولیکی خاک و مدت زمان سپریشده بعد از پایان آبیاری میباشد. نتایج مقایسه بین مقادیر اندازهگیریشده و شبیهسازیشده نشان داد که این مدلها با دقت بالایی الگوی توزیع مجدد را پس از پایان آبیاری پیشبینی میکنند. با بکارگیری این روابط در سیستم آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی، میتوان عملکرد این سیستمها را به میزان قابل توجهی بهبود بخشید.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2289_402c29829ffdea7052291c82310419ed.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Adjustment of Hargreaves equation by replacing land surface temperature instead of air temperature for estimating reference crop evapotranspirationاصلاح معادله هارگریوز با جایگزینی دمای سطح زمین بجای دمای هوا برای برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع2392542290FAجلال یار احمدیدانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تهرانعلی رحیمی خوبدانشیار دانشگاه تهران، پردیس ابوریحانJournal Article20130206Reference crop evapotranspiration (ET0) data are desirable for assessing crop water requirements and scheduling farm irrigation. A large number of methods have been developed for assessing ET0 from meteorological data. In several places of the world including iran, the existing network of weather stations is insufficient to capture the spatial heterogeneity of this variable. The purpose of this study is to adjust the Hargreaves equation (HG) for using land surface temperature (Ts) data instead of air temperature to estimate ET0 only on the basis of the remote sensing-based surface temperature. For this purpose, a total of 365 images of MODIS Ts product for the years 2006 and 2007, covering irrigated sugarcane farms in Khuzestan were used. The results show that HG equation adjusted by both types of input data (land surface temperature and air temperature) has the same accuracy. RMSE and R2 were estimated 1.5 mm d-1 and 0.79, respectively.تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) یکی از پارامترهای لازم برای تعیین آب مورد نیاز و برنامه ریزی آبیاری گیاهان است. معادلاتی برای تعیین ET0 با استفاده از دادههای دمای هوا ارائه شده است. در برخی از مناطق دنیا از جمله ایران، تراکم ایستگاههای هواشناسی برای پهنهبندی این پارامتر کافی نیست. برداشت دادههای طیفی از نقاط مختلف زمین از مزیتهای تصاویر ماهوارهای است. هدف این پژوهش اصلاح معادله تجربی هارگریوز برای استفاده از دادههای دمای سطح زمین بجای دمای هوا برای برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع است. تعداد 414 تصویر دمای روز و شب سطح زمین سنجنده مودیس برای یک دوره 2 ساله (2006 و 2007) مربوط به شبکههای طرح توسعه نیشکر مورد استفاده قرار گرفت. نتایج با مبنا قرار دادن معادله پنمن مانتیث فائو نشان داد، معادله هارگریوز اصلاح شده با هر دو نوع داده ورودی (دمای سطح زمین و دمای هوا) دقت یکسانی دارد. جذر میانگین مربع خطا و ضریب تعیین بترتیب برابر 5/1 میلیمتر در روز و 79/0 برآورد شدند.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2290_5057ea4caf9a5c5f1cdb2887342dccce.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220The Economic analysis of deficit irrigation management and determination of the optimum depth of irrigation in sunflower plantتحلیل اقتصادی مدیریت کمآبیاری و تعیین اعماق شاخص بهینه آبیاری در گیاه آفتابگردان2552682291FAعلی قدمی فیروزآبادیعضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی همدانعلی شاهنظریاستادیار گروه مهندسی آب دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری،0000-0003-1135-8174محمود رائینی سرجازدانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری0000-0002-6306-6344Journal Article20130226Water limitation is one of the most factors in preventing for crop production. Therefore, choosing an optimal strategy for the best use of the water is essential in water scarcity condition. To calculate the index and optimal depths of crop water use, and maximizing the profit under deficit irrigation practices, this study was performed in case of randomized complete block design which has 4 treatments and 3 repeats in sari university. The main purpose of this research is Estimating the production function, index and optimal depth and Economic effects of the deficit irrigation on yield production, so functions of production, costs and revenues, and the index optimal irrigation depths were evaluated. The results indicated that the highest yield was 5407 kg per cubic meter, which related to 78 cm of irrigation water depth and the maximum of Net income was 25,201,563 rials with 77.3 cm irrigation water depth. Also results showed that the maximum saved water relative complete irrigation belongs to irrigation equal depth under water limitation. It can be concluded that with the savings of water under deficit irrigation practices, the planting area would increase by 15%. Although the complete irrigation had the maximum yield, but the marginal net profit was not maximum because of the cost rise. The highest earning return under water limitation will be 3362 rails. So aiming to maximize the use of unit volume of water in water limitation condition the optimized irrigation depth would be done 15% less than the complete irrigation.محدودیت آب از مهمترین عوامل بازدارنده تولید محصولات زراعی به شمار میرود، بنابراین انتخاب یک راهبرد بهینه و برتر برای استفاده از آب در شرایط کمبود آب ضروری است. بهاین منظور پژوهشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار (55، 75، 100 و 125 درصد نیاز آّبی) و 3 تکرار روی گیاه آفتابگردان در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام گرفت. هدف اصلی این پژوهش برآورد تابع تولید، محاسبه عمقهای شاخص و بهینه آب مصرفی و مطالعه اقتصادی اثر کمآبیاری بر عملکرد محصول می-باشد. بر پایه تحلیل ریاضی و اقتصادی توابع تولید، هزینه و درآمد، عمقهای شاخص و بهینه آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتههای این پژوهش نشان داد که بیشترین عملکرد محصول 5407 کیلوگرم بهازای یک متر مکعب آب بوده که مربوط به ارتفاع 78 سانتی متر آب آبیاری است و حدکثر درآمد خالص 25201563 ریال در هکتار و مربوط به مصرف 3/77 سانتی متر آب آبیاری میباشد. بیشترین مقدار آب صرفهجویی شده نسبت به آبیاری کامل، متعلق به عمق معادل آبیاری در حالت محدودیت آب بدست آمد، که امکان افزایش سطح زیر کشت نسبت به آبیاری کامل به میزان 15 درصد وجود دارد، با وجود اینکه بالاترین میزان عملکرد متعلق به آبیاری کامل بود، اما به دلیل بالا رفتن هزینهها سود خالص نهایی حداکثر نشد. بیشترین بازده ریالی برای هر متر مکعب آب در شرایط محدودیت آب و بهمیزان 3362 ریال محاسبه شد. در شرایط کمآبی و با هدف کسب سود حداکثر، کاهش آب آبیاری آفتابگردان به میزان 15 درصد میتواند، اعمال گردد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2291_a5eba8cb37937dc2f13a650a50694938.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Analysis of Alluvial Channels Stability based on Empirical and Analytical Methodsتحلیل کانالهای آبرفتی پایدار با استفاده از روشهای تجربی و تحلیلی2692792292FAرضا میرکارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی0000-0001-5865-3213غلامرضا عزیزیانعضو هیئت علمی0000-0003-0938-3303رضا بزرگمهرکارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکیJournal Article20130227It is still a concern of both hydraulic engineers and geomorphologists to improve prediction of the channel geometry and probable bedform so that it could convey the discharge and its accompanying sediment load channel without significant changes on geometry and planform during their design life. Due to the complexity and dynamic nature of the alluvial system, empirical, semi-empirical and statistical models with their inherent limitation in application were developed for designing regime channel and predicting channel dimensions and slope. In this research, mathematical model of GSTARS4.0 was used to predict the stable channel geometry, employing maximization sediment transport hypothesis of White et al, Brownlie and Van rijn. The outcome results of model were compared with the experimental data and those were calculated from empirical equations. It was generally found that the minimum stream power hypothesis used in GSTARS4.0 model predicted the regime channel geometry more accurate than other methods for width and depth ratios of 0.95 and 1. The sediment concentration obtained from Brownlie equation shows a better compatibility with the available experimental data to compare with other methods mentioned.بهبود پیشبینی ابعاد کانال و شکل محتمل بستر بطوریکه بتواند دبی مورد نظر و بار بستر مربوطه را بدون تغییر قابل ملاحظه شکل و ابعاد کانال در طول عمر طراحی آن انتقال دهد، همچنان یک دغدغه برای مهندسان هیدرولیک و ژئومرفولوژیستها است. به دلیل پیچیدگی و دینامیکی بودن پدیده از معیارهای تجربی، نیمهتجربی و آماری که دقت مطلوبی ندارند برای طراحی و تعیین ابعاد کانالهای پایدار رژیمی استفاده میشود. در این تحقیق به پیشبینی ابعاد پایدار کانال توسط مدل ریاضی GSTARS4.0 و روشهای بیشینه شدن انتقال رسوب وایت و همکاران، برونلی و ونراین پرداخته و نتایج حاصل با نتایج آزمایشگاهی و روابط تجربی مقایسه شده است. مدل ریاضی GSTARS4.0 که بر اساس کمینه شدن قدرت جریان عمل میکند در تخمین پارامتر عرض و عمق با نسبتهای به ترتیب 95/0 و 1 دقت بیشتری نسبت به سایر روشها داشته است. در تخمین غلظت رسوب، مقادیر حاصل از روش برونلی نسبت به دیگر روشهای مذکور مطابقت بیشتری با مقادیر آزمایشگاهی داشته است.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2292_350c0c5dcc04463d11b44dfba2ceab91.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220management of Zarringol plain in Golestan province by using ground water modelمدیریت آبخوان دشت زرینگل در استان گلستان با استفاده از مدل آب زیرزمینی2812922293FAمهدی مفتاح هلقیدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان0000-0001-8109-5336Journal Article20130828abstract <br />Zarringol plain with an area about365km2is part of the Gorganrood catchment in Golestan province which Alborz mountains is mainly supply this aquifer. However in places with high amount of precipitation, most of the aquifers seem under equilibrium condition, but planning and management decisions are still important as well as arid places. In this regard, the model could be an efficient tool to evaluate different management options were explored and utilized. In this study, the variation of groundwater level was simulatedbyGMS7.1in steady state (1 month) and unsteady state (5 years). The results showed that the model can be used with high accuracy ( RMSE=0.98) and in this condition, the calculated water levels by model are very close to observed values. After ensuring the accuracy of the model, for managing the aquifer in better way in future a scenario was considered. This scenario aimed to determine the variation of groundwater according to reducing precipitation, the results showed that the10% reduction in amount of spring rainfall results to reduction of water level by 17 cm, which is much more than reduction of water level in the summer.چکیده <br />دشت زرینگل با وسعت حدود 365 کیلومترمربع بخشی از حوضهآبریز گرگانرود در استان گلستان میباشد که عمده تغذیه آن از ارتفاعات البرز تأمین میشود. در حالیکه در مناطق پرباران نظیر منطقه مطالعاتی، مسأله تعادل تقریباً نسبی در آبخوان مطرح است، با این حال اهمیت برنامهریزی و تصمیمگیریهای مدیریتی همانند مناطق کمآب، ضروری بهنظر میرسد. لذا مدل بهعنوان یک ابزار کارآمد و با صرفه جهت بررسی گزینههای مختلف مدیریتی، مورد استفاده واقع گردید.در این تحقیق مدل شبیهساز حرکت آب زیرزمینی در لایه آبدار آزاد دشت زرینگل با استفاده از نرمافزار GMS7.1، در دو حالت ماندگار و غیرماندگار تهیه گردید. صحت سنجی مدل نیز در یک دوره یک ساله (90-1389) نشان داد که، مقادیر سطح ایستابی پیشبینی شده توسط مدل با مقادیر مشاهداتی از توافق خوبی برخوردارند و معیار جذر میانگین خطا برابر 98/0 بدست آمد. پس از اطمینان از صحت مدل تعیین شده، به منظور مدیریت بهتر آبخوان در سالهای آتی سناریویی مبنی بر کاهش میزان بارش در منطقه مطرح گردید. در این سناریو با هدف تعیین میزان افت سفره آبزیرزمینی در صورت کاهش میزان بارش در منطقه مطالعاتی، معلوم گردید که در صورت کاهش 10 درصدی مقادیر بارش در فصل بهار، سطح آبزیرزمینی حدود 17 سانتیمتر افت بیشتری خواهد داشت، که نسبت به افت در تابستان مقدار بیشتری میباشد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2293_3511f86b6623a5425905dd81e5c101ea.pdfدانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانمجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک2322-206921620150220Daily rainfall-runoff modeling with Least Square Support Vector Machine (LS-SVM)پیشبینی رواناب روزانه با مدل حداقل مربعات ماشین بردار پشتیبان (LS-SVM)2933042294FAمحسن پوررضا بیلندیدانشگاه بیرجند گروه مهندسی آبعباس خاشعی سیوکیگروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند0000-0002-2863-8482صادق صادقی طبسگروه مهندسی آب دانشگاه بیرجندJournal Article20131029Accurate time and site-specific forecasts of streamflow are important in effective reservoir management and scheduling. The present study aimed to compare the efficiency of Least Square Support Vector Machine (LS-SVM) as a new data driven model and a conceptual hydrologic model (Hymod) to simulate the daily streamflow in a representative watershed in US, Leaf River Watershed (1950 km2). For this purpose, 5-years period (1958-1962) of daily data including rainfall, potential evapotranspiration and streamflow were used. First 3-years were used as calibration (training) period in Hymod and LS-SVM and two remaining years were selected for validation (testing) periods in two models respectively. Performances criteria (Kling Gupta Efficiency (KGE), correlation coefficient (R2 ) and the Nash-Sutcliffe (NS) coefficient) for both LS-SVM and Hymod models in verification period were calculated and demonstrated that LS-SVM is a very potential candidate for the prediction of long-term discharges and then can be used as a promising method for hydrological prediction in un-gauged area.مدلهای داده محور از جمله ابزارهایی هستند که به منظور شبیهسازی در علوم مختلف استفاده میشوند. روش ماشین بردار پشتیبان به عنوان یکی از جدیدترین این نوع ابزارها اخیراً در علوم مرتبط با آب مورد توجه قرار گرفته است. در هیدرولوژی و منابع آب، این مدلها با شبیهسازی فرآیند بارش-رواناب، مقدار رواناب را در حوزههای آبخیز بدون ایستگاه اندازهگیری و با حداقل زمان ممکن و کمترین هزینه برآورد میکنند. هدف از انجام این تحقیق شبیهسازی رواناب روزانه با کمک ماشین بردار پشتیبان و همچنین مقایسه نتایج آن با مدل هیدرولوژیکی Hymod میباشد. مدل Hymod نیز مدلی مفهومی بوده که رواناب را با استفاده از دادههای بارش و تبخیر-تعرق پتانسیل روزانه محاسبه مینماید. ارزیابی روش-های پیشبینی رواناب مذکور با استفاده از دادههای روزانه بارش و تبخیر-تعرق پتانسیل برای 5 سال (1958-1962) در حوضه معرف رودخانه لیف آمریکا به مساحت 1950 کیلومتر مربع انجام گردید. مقادیر آمارههای کلینگ گوپتا (KGE)، ضریب تعیین (R2) و ضریب ناش- ساتکلیف (NSE) به ترتیب در روش ماشین بردار پشتیبان 80/0 ، 79/0و 78/0 و در مدل Hymod، 68/0، 79/0و 76/0 به دست آمد. نتایج نشان از برتری نسبی روش ماشین بردار پشتیبان به شبیهسازی مدل مفهومیHymod داد و بنابراین نتایج این ابزار میتواند در حوضههای بدون آمار به عنوان تخمین قابل قبول اولیه مورد لحاظ قرار گیرد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_2294_409208643a95c9a8cf3bd71401617b77.pdf